Podcast ‘Paulus en De Nijs op reis’ #5: op bezoek bij Claartje Rasterhoff
n de tweewekelijkse NDE-podcastserie ‘Paulus en De Nijs op reis’ trekken netwerkredacteur Ronald de Nijs en journalist Kirsten Paulus door Nederland. Ze spreken twaalf erfgoedprofessionals met inspirerende verhalen over digitaal erfgoed. In de vijfde aflevering vertelt Claartje Rasterhoff, historicus en universitair docent bij de Universiteit Maastricht, over haar successen, missers en dromen.
Claartje Rasterhoff is historicus en gespecialiseerd in cultuuronderzoek met het gebruik van digitale methoden. Ze werkt als universitair docent Cultuurbeleid & Management bij de Faculty of Arts and Social Sciences (FASoS), Universiteit Maastricht. Digitaal erfgoed heeft voor haar als onderzoeker niet alleen een nieuwe schat aan informatie opgeleverd, ook de onderzoekspraktijk is er flink door veranderd. ‘Als wetenschapper werk je nooit meer in je eentje. Onderzoek doe ik nu samen met computerwetenschappers, erfgoedpartners en collega’s van sociale wetenschappen,’ aldus Claartje.
Digitaal erfgoed zorgt ervoor dat je met een andere bril naar het verleden kijkt. Claartje: ‘We zijn nu bezig met een aanvraag voor een project over de 17e eeuw. In dit project gaan we op zoek naar een nieuwe manier om bestaand materiaal te bevragen, zodat we andere verhalen over de Gouden Eeuw kunnen vertellen en ons idee van die eeuw kunnen bijstellen.’
‘Tot nu toe gingen onderzoeken over deze tijdsperiode altijd over dezelfde plekken, zoals Amsterdam en Leiden, en ook vaak over dezelfde mensen, zoals de Rembrandts, of dezelfde organisaties, zoals de VOC,’ vertelt Claartje. ‘Maar wat zegt dit over het dagelijkse leven van de gewone mensen? Wat deden ze? Wat dachten ze? Met de beschikbare nieuwe typen digitaal erfgoedmateriaal kunnen we nu een persoon of zelfs hele groepen onderzoeken in bijvoorbeeld getuigenverklaringen.’
Zo krijgen ook andere groepen in de samenleving een stem, benadrukt Claartje. Meerstemmigheid dus. En dat kan erweer toe leiden dat onderzoekers de geschiedenis gaan herschrijven. Of in elk geval een nieuwe draai aan de geschiedenis kunnen geven.
Voor erfgoedinstellingen heeft Claartje nog een advies. ‘Leg als organisatie je digitaliseringsprocessen vast; beschrijf bijvoorbeeld welke keuzes je maakt over welk materiaal wat je wel en niet digitaliseert en waarom. Voor ons als onderzoekers is dat belangrijk om te weten, want het helpt ons mede te bepalen hoe representatief ons historisch onderzoek is, en welke bronnen we wel en niet kunnen gebruiken.
Onderstaande podcast is ook te beluisteren via Spotify.
