Podcast Paulus & De Nijs op reis door het digitaal erfgoed. Aflevering 13 Gijs Steur
oor een nieuwe aflevering van de podcastserie ‘Paulus en De Nijs op reis’ bezoeken netwerkredacteur Ronald de Nijs en journalist Kirsten Paulus de Botanische Tuinen Universiteit Utrecht. Hier spreken ze met bioloog en collectiebeheerder Gijs Steur. Met verve vertelt hij over de tuinen en wat er te zien is. Ook komen de stappen aan bod om de bijzondere, levende collecties digitaal beschikbaar te stellen voor het publiek.
Praten met planten en bomen doet Gijs Steur niet, maar erover praten – dat doet hij graag. Sowieso is een dag zonder planten een saaie dag, vindt hij. Graag trekt hij voor zijn plezier de natuur in om planten te bekijken, ook tijdens vakanties. ‘Hoe meer je je in planten verdiept, hoe meer bizarre dingen je tegenkomt. Veel vooroordelen kloppen niet. Zo kunnen planten bijvoorbeeld bewegen en ook kunnen ze “zien”.’
Natuurbescherming
Het podcastgesprek vindt plaats in de grootste academische tuin van Nederland. Ooit begonnen als onderwijstuin om farmaciestudenten mee te geven welke planten ze konden gebruiken voor het maken van medicijnen. Later richtte de tuin zich ook op biologiestudenten en weer later opende zij haar deuren voor het grote publiek. Gijs: ‘Ons huidige doel is natuurbescherming in de breedste zin van het woord. We willen mensen iets meegeven over het belang van planten, maar ook willen we planten beschermen en hopelijk ooit weer ergens uitzetten.’
Van Atlantis naar Iris
Het gebruikte collectieregistratiesysteem Atlantis was speciaal aangepast voor plantencollecties maar werd helaas al een paar jaar niet meer ondersteund. Nu werken Gijs en zijn drie collega-collectiebeheerders met Iris, dat speciaal is ontwikkeld voor botanische tuinen. ‘Het systeem heeft als voordeel dat we nu een digitale kaart van onze tuin kunnen maken. Mensen kunnen straks zien welke planten we hebben en waar ze precies in de tuin staan. Ook kunnen ze zoeken op bijvoorbeeld rode bloemen of eetbare planten.’
Plantendagboeken
Dat het beschrijven van de collecties anders werkt dan bijvoorbeeld in een kunstmuseum spreekt voor zich. Bloei, ziekte – alles over de planten leggen de collectiebeheerders vast; een soort plantendagboeken dus. Het betreft de planten die ze in de collectie hebben, want botanische tuinen krijgen in het algemeen vrijwel geen nieuwe aanwas meer. ‘Omdat ontwikkelingslanden bijvoorbeeld hun wetten steeds meer hebben dichtgetimmerd, wordt het voor ons alsmaar moeilijker om er planten vandaan te halen. Dat is wel jammer als je bijvoorbeeld een plantensoort wilt gaan beschermen.’
Twee nieuwe collectiebeheerders erbij
De laatste vraag aan Gijs is waar de Botanische Tuinen Universiteit Utrecht qua digitalisering staat. ‘Op een schaal van 1 tot 10 is dat een 4. Voorheen waren we vooral bezig met het levend houden van alle planten. Maar nu hebben we er twee collectiebeheerders bij en kunnen we met zijn vieren stappen gaan zetten. Zo gaan we richting een 6.’
Onderstaande podcast is ook te beluisteren via Spotify.