Eenmeting Utrechtse erfgoedinstellingen: met kleine stapjes vooruit

Dit voorjaar hebben verschillende musea en historische verenigingen meegewerkt aan de Eenmeting Digitalisering Erfgoedcollecties Utrecht. Marianne de Rijke en Mieke Heurneman, beiden werkzaam bij Landschap Erfgoed Utrecht, onderzochten de stand van zaken sinds de nulmeting van twee jaar geleden.

Meer collecties gedigitaliseerd

Om met het goede nieuws te beginnen: historische verenigingen hebben meer gedigitaliseerd, zegt Mieke, die deze groep erfgoedorganisaties onderzocht. Ook Marianne zag deze ontwikkeling bij haar eigen onderzoeksgroep, de musea. Verder blijken de meeste musea en historische verenigingen hun gedigitaliseerde collecties duurzamer op te slaan. Al zijn er nog altijd organisaties die geen back-up van hun bestanden maken – een zorgelijke ontwikkeling, vindt Mieke.

Werk aan de winkel

Maar ondanks de gemaakte vorderingen is er nog veel werk te doen. Zo hebben de meeste erfgoedorganisaties die aan het onderzoek meededen, nog altijd geen informatieplan, zegt Marianne. ‘De Informatieplanner, die dit voorjaar is gelanceerd, kan hierbij hulp bieden. Het ontbreken van zo’n visie op gedigitaliseerd erfgoed verklaart mogelijk ook de nog altijd beperkte online zichtbaarheid van museumcollecties.’

Auteursrecht en Termennetwerk

Eenzelfde beeld ziet Mieke bij de websites van historische verenigingen, al zijn er wel enige positieve signalen. Neem het auteursrecht. Meer organisaties zijn hiermee bezig en weten ook hoe dit aan te pakken, constateert Mieke. ‘Toch is ook hier nog werk aan de winkel. Datzelfde geldt bijvoorbeeld voor het beschrijven van objecten uit de collectie met gestandaardiseerde termen. Hiervoor is het Termennetwerk ontwikkeld, dus gebruik dat vooral.’

Op weg naar betere zichtbaarheid

Het ontbreken van een informatiebeleid gecombineerd met weinig menskracht en middelen is een van de verklaringen voor de beperkte online zichtbaarheid van de collecties. Er worden echt wel kleine stapjes gezet, zegt Marianne. Maar om een grote sprong voorwaarts te maken zou een provinciaal platform veel kunnen betekenen. Daarmee krijgen deelnemende erfgoedorganisaties de mogelijkheid om hun collecties digitaal duurzaam op te slaan, te ontsluiten en zo beter zichtbaar en bruikbaar te maken. Daar zetten de digitaal-erfgoed-coaches zich dan ook voor in de komende tijd.