Digitaal-erfgoed-coach Rowan Huiskes: ‘Zuid-Holland maakt nu echt stappen op het gebied van digitaal erfgoed’

In mei 2023 werkt Rowan Huiskes alweer twee jaar als digitaal-erfgoed-coach vanuit Erfgoedhuis Zuid-Holland. Steeds meer kleine en middelgrote erfgoedorganisaties uit zijn provincie kloppen bij hem aan voor advies op het gebied van digitaal erfgoed. ‘Omdat ik op LinkedIn veel berichten deel, ben ik kennelijk goed zichtbaar als coach,’ zegt hij lachend.

Bovendien gaat Rowan – nu het na corona weer mag – veel op pad. ‘Ik merk dat kleinere (streek)musea en historische verenigingen binnen een regio elkaar regelmatig spreken. Als iemand hoort van een collega dat ik langs ben geweest, kan dat aanleiding zijn om ook contact met mij op te nemen.’

Drie terugkerende onderwerpen

Met zichtbaar plezier vertelt Rowan over het adviseren van vooral middelgrote en kleine erfgoedorganisaties, waarbij het persoonlijke contact voor hem op de eerste plaats komt. In die gesprekken ziet hij drie onderwerpen steeds terugkeren. ‘Vaak blijken erfgoedorganisaties nog geen doelen en ambities te hebben geformuleerd. In dat geval adviseer ik ze om met de laagdrempelige Informatieplanner aan de slag te gaan.’

Een ander terugkerend onderwerp is de software die organisaties kunnen inzetten voor de collectieregistratie. ‘Veel erfgoedorganisaties maken gebruik van legacy-systemen, oftewel software die niet meer door de leverancier wordt ondersteund. Omdat dat risico’s met zich meebrengt, bijvoorbeeld dataverlies, raad ik het gebruik ervan dan ook af. Samen kijken we welk nieuw collectieregistratiesysteem kan worden ingezet.’

Tot slot willen organisaties graag weten hoe ze hun collectie zo goed mogelijk kunnen beschrijven. ‘Dat levert vragen op over de termen die ze het beste kunnen gebruiken en welke tools, zoals het Termennetwerk, ze daarbij kunnen helpen. En hoe ze hun eigen lexicon of termenlijst met lokale termen kunnen inzetten.’

Digitale volwassenheid

Welke ontwikkeling ziet Rowan bij de erfgoedorganisaties waar hij over de vloer komt? ‘De afgelopen jaren is er binnen Erfgoedhuis Zuid-Holland veel werk verzet om erfgoedorganisaties bewust te maken van digitaal erfgoed. Je merkt dat de instellingen nu de eerste stappen op dit gebied zetten. Zo leggen ze het fundament voor linked data, waarmee al het digitaal erfgoed in de toekomst aan elkaar kan worden geknoopt.’

Ook ziet Rowan organisaties bij hem terugkomen om over vervolgstappen te praten. ‘Ze hebben bijvoorbeeld de Informatieplanner ingevuld en willen graag dat ik meekijk naar de uitkomsten.’

‘Kortom, ik zie dat de zogenaamde digitale volwassenheid van deze organisaties zich in positieve zin ontwikkelt. Dit is voor mij een goede aanleiding om dit jaar een 1-meting te gaan doen. Omdat de 0-meting naar digitaal erfgoed in de provincie Zuid-Holland dateert van 2017, is het hoog tijd voor een nieuw onderzoek.’

Veel vakjargon

In al zijn gesprekken met erfgoedorganisaties valt Rowan nog een ding op: er wordt veel vakjargon gebruikt als het om digitalisering gaat, maar lang niet iedereen is daarmee vertrouwd. ‘Daarom hebben we binnen het NDE de Zelfscan Digitaal Erfgoed niet alleen meer in lijn gebracht met wat geschikt is voor kleinere en middelgrote organisaties, maar hebben we ook de vaktermen er zoveel mogelijk uitgehaald of zo goed mogelijk toegelicht.’

Ook in zijn adviezen probeert hij jargon zoveel mogelijk te vermijden. ‘Neem “duurzame toegang”. Soms wordt daarbij gedacht aan het duurzaam maken van een pand in plaats van het duurzaam opslaan van collectiegegevens zodat ze over twintig jaar nog te raadplegen zijn. Misschien moeten we toch eens denken aan een woordenlijst. Want door dit goed uit te leggen, halen we veel koudwatervrees bij erfgoedorganisaties weg.’