Datacleaner Nine Claassen: ‘Door data op te schonen en te verrijken draagt iedereen zijn steentje bij aan verbonden erfgoed’

Elke datawerkplaats heeft zijn eigen aanpak?

‘Inderdaad, die vrijheid hebben we. In Zuid-Holland richten wij ons specifiek op het ondersteunen van erfgoedorganisaties bij het opschonen van hun erfgoeddata. Mijn collega digitaal-erfgoed-coach Rowan Huiskes en ik zijn begonnen met het bekijken welke Zuid-Hollandse organisaties al interesse hebben getoond in de Nationale Strategie Digitaal Erfgoed en digitalisering. Vervolgens hebben we hen benaderd en aangeboden om kennis te maken met onze nieuwe dienst: data cleanen.’

Wat houdt die dienst precies in?

‘Onze ondersteuning omvat diverse onderdelen, variërend van het beoordelen van de kwaliteit van de data tot het verrijken van eigen termen door te linken naar gestandaardiseerde termen in het Termennetwerk die de verbinding met andere collecties vergemakkelijken. Maar ook vragen we bijvoorbeeld of alle data echt online dient te worden gezet in verband met duurzaamheid en klimaatimpact. We stellen bij deze en andere vragen steeds het bredere doel centraal: wie wil de organisatie eigenlijk bereiken met haar digitale collectie?’

Jullie zijn al bij allerlei organisaties langs geweest. Tot welke concrete vragen en opdrachten heeft dat geleid?

‘Een museum gaat de overstap maken naar een nieuw collectie-informatiesysteem en dat is het moment om de data op te schonen. Dit museum maakt gebruik van een eigen lijst met locaties, trefwoorden en materiaalsoorten. Ik ben begonnen om de materiaalsoorten in het programma Open Refine te matchen met trefwoorden uit gestandaardiseerde termenlijsten. Dat leverde al veel matches op, waardoor ​​deze gematchte termen dus makkelijker te linken zijn aan objecten die van diezelfde materiaalsoort gemaakt zijn. Zowel binnen de eigen collectie als buiten de muren van de instelling.’

Heb je nog een voorbeeld van een vraag?

‘Een ander museum kwam met de vraag hoe het proces van dataopschoning er nu eigenlijk uitziet. Wat zijn handige eerste stappen om te zetten? Ook kwamen de doelen voor de langere termijn ter sprake. Daaruit bleek dat het museum een grote collectie Indisch erfgoed heeft. Dus in plaats van die alleen te delen via hun website gaan ze die nu ook linken met andere organisaties die dit soort erfgoed hebben. Daar hadden ze zelf nog niet aan gedacht.’

Waarom is dat zo handig: het linken met andere erfgoedinformatie?

Neem bijvoorbeeld een afbeelding van de voormalige koningin Wilhelmina. Door bijvoorbeeld het unieke adres, de URI, met informatie over Wilhelmina in Wikidata op te zoeken, en de URI uit de GeoNames te gebruiken, verrijk je niet alleen je eigen collectie maar leg je ook verbindingen met andere collecties, waardoor “verbonden erfgoed” ontstaat.’

Je gaat ook trainingen op locatie geven?

Ja, daar heb ik heel veel zin in. Er staan nu niet alleen plannen voor trainingen bij musea, maar ook een in samenwerking met een thematisch platform. Op die manier kunnen we een grotere groep collega’s, die allemaal bezig zijn met hetzelfde onderwerp, in een keer bedienen. Daarnaast ontwikkel ik een vergelijkbare training die ik zal geven bij Erfgoedhuis Zuid-Holland.’

Alle erfgoedorganisaties in Zuid-Holland kunnen voor vragen over data opschonen bij jou terecht. Wat wil je ze nog meegeven?

‘Ik heb gemerkt dat vooral kleine organisaties nog wat schroom hebben. Maar durf ook een vraag te stellen over iets kleins of als je nog geen concrete vraagstelling hebt maar toch al met iets zit op het gebied van data. Ik ben er voor je als datacleaner!’