Arjan de Zeeuw nieuwe bestuursvoorzitter Netwerk Digitaal Erfgoed
Een groeiend, divers bereik en een rijkere erfgoedbeleving, dat is waar we als Netwerk Digitaal Erfgoed aan bijdragen. Met elkaar – grote en kleine erfgoedinstellingen – slagen we hier steeds beter in. Dat zegt Arjan de Zeeuw, directeur Kennis en Advies van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE).
Per 1 februari is Arjan de Zeeuw benoemd tot voorzitter van het bestuur van het Netwerk Digitaal Erfgoed. Het netwerk bestaat in 2020 vijf jaar en ontwikkelt zich volop. Volgens Arjan is er al veel bereikt en toont de netwerkaanpak zijn meerwaarde. De focus verschuift meer naar het gebruik van erfgoeddata, het beheer van voorzieningen in het netwerk, en het vergroten van de diversiteit in collecties en doelgroepen. In dit bericht lees je meer over zijn visie.
Van organisatiedenken naar netwerkdenken
‘De kracht van dit netwerk ligt in het verrijken en delen van inzichten en voorzieningen, en vooral het contact tussen de instellingen, met focus op de gebruikers: het publiek. Het netwerk groeit nog steeds. Daarom is het belangrijk om elkaar digitaal en persoonlijk te ontmoeten,’ aldus Arjan.
‘Onze uitdaging ligt daarbij in het omdenken: van organisatiedenken naar netwerkdenken. Van iedereen, dus ook van mij, vraagt dat om scherp te blijven vanwege het verbindend perspectief: elkaar steunen in techniek, het standaardiseren, het archiveren, enzovoort, om samen tot rijkere erfgoedverhalen te komen. Onze digitaal-erfgoed-coaches, die zijn aangesteld bij de provinciale erfgoedsteunpunten, spelen daarbij een belangrijke rol. Samen zorg je voor een toekomstbestendig netwerk!’
Kosten beheersen
De afgelopen jaren zijn volgens Arjan er flinke stappen gezet. ‘Veel instellingen hebben hun collecties gedigitaliseerd, er zijn samenwerkingen ontstaan en zo’n zestig instellingen hebben het NDE-manifest ondertekend. Dat is geweldig, maar ik ben benieuwd naar de volgende stap. Het digitaliseren van collecties is een, maar het duurzaam zichtbaar en bruikbaar maken is net zo belangrijk. Dat vraagt veel van instellingen, daar ben ik me van bewust. Daarom proberen we door samenwerking in het netwerk de kosten voor het samen ontwikkelingen van tools (netwerkvoorzieningen) te beheersen. Uit de intensiveringsmiddelen uit het regeerakkoord kunnen we op dit punt extra investeringen bekostigen voor het hele netwerk.’
Oog voor diversiteit
Voor 2020 is er een ambitieus werkplan voor het netwerk ontwikkeld. Arjan wil graag focus aanbrengen. ‘De oriëntatie verschuift van techniekontwikkeling naar gebruik, van ontwikkeling naar beheer in het netwerk, en verbreding. Dus richten we ons op meer collecties en meer erfgoedinstellingen. Daarbij hebben we oog voor diversiteit in collecties en diversiteit in onze doelgroepen.’
Groeiend gebruik erfgoeddata
Volgens Arjan ligt de waardering voor het zichtbaar, bruikbaar en houdbaar maken van erfgoedcollecties uiteindelijk in de samenleving. ‘De belangstelling en het gebruik van digitale erfgoeddata is de afgelopen twee jaar fors toegenomen. Ik ben trots op de manier waarop we als erfgoedsector de afgelopen vijf jaar als netwerk uitvoering hebben gegeven aan de Nationale Strategie Digitaal Erfgoed.’
‘Ik denk dan bijvoorbeeld aan de keuze voor linked open data en de ontwikkeling van de DERA als gezamenlijk uitgangspunt. Hiermee kunnen we snelheidsverschillen tussen instellingen en verschillen tussen erfgoedtypen overbruggen. De eindgebruiker wil actief aan de slag met informatie over het verleden, en erfgoeddata vormt steeds vaker een bron bij maatschappelijke discussies. Die publieke betrokkenheid en interesse is dus groot en groeit. Het netwerk vervult een sleutelrol om in deze behoefte aan kennis en informatie over ons verleden te voorzien.’
Rol van verbinder
Tot slot, wat typeert Arjan als voorzitter? ‘Mijn persoonlijkheid past wel bij dit netwerk. Ik ben een verbinder en ben altijd gericht op nieuwe ontwikkelingen en de toepassing ervan. Je mag van mij verwachten dat ik regelmatig kom vragen: “Wat een mooi concept, maar wie bereiken we ermee en hoe hebben we dat geborgd?” Dat typeert mij. Ik vind het mooi en eervol om in deze fase voorzitter te zijn.’