Softwareleveranciers en erfgoedinstellingen samen op weg naar linked open data

17 september 2020

Om je erfgoedcollectie als linked open data beschikbaar te stellen, dien je de objecten van een duurzame identifier te voorzien. Zeg maar een uniek identificatienummer, te vergelijken met het ISBN bij boeken. Om dat mogelijk te maken, werken erfgoedinstellingen vanuit het Netwerk Digitaal Erfgoed samen met hun softwareleverancier. Projectleider Marjon van Schendel geeft een tussenstand.

Het gebruik van linked open data maakt het koppelen van informatie over erfgoedcollecties gemakkelijker. Het is ideaal voor de gebruiker: als iemand iets zoekt over een bepaalde schilder, krijgt hij alle beschikbare informatie uit verschillende online collecties in een keer te zien. Afzonderlijke websites raadplegen is niet meer nodig. Dit is de ideale situatie die de Nationale Strategie Digitaal Erfgoed voorstaat.

Door het gebruik van linked open data zijn de collecties van de instellingen veel beter te vinden door eindgebruikers. En vergroot de erfgoedinstelling haar bereik van de collectie. Dus hoe handig zou het zijn als je vanuit je collectiebeheersysteem de objecten van een duurzame identifier kan voorzien? En die gegevens als linked open data kan publiceren? Bij verschillende collectiebeheersystemen is het – spoiler alert – inmiddels al mogelijk.

Van casus naar standaardsoftware

Hoe gaat dit precies in zijn werk? Projectleider Marjon van Schendel: ‘De vraag van een erfgoedinstelling staat centraal. Zo kan een instelling graag aan de gang willen met linked open data. Als het collectiebeheersysteem dit nog niet mogelijk maakt, is dit een mooie kans voor de softwareleverancier om deze oplossing voor alle klanten beschikbaar te maken. En op dit punt kunnen we vanuit de Nationale Strategie Digitaal Erfgoed en de Digitaal Erfgoed Referentie Architectuur (DERA) goede input geven aan zowel de instelling als de leverancier. Op GitHub, een online softwareplatform, hebben we samen met softwareleveranciers ook een start gemaakt met het documenteren van alle eisen op dit gebied.’

Inmiddels hebben verschillende leveranciers hun software aangepast en hebben ze de extra functionaliteit hierin opgenomen. ‘Heel fijn dat de leveranciers de uitgangspunten uit het NDE-manifest praktisch vertalen en opnemen als standaard onderdeel van hun software. En dat hun klanten vanaf nu kunnen werken aan het verbinden van hun erfgoed via duurzame linked data.’

Beeld: geralt / pixabay

Voorbeelden in uitvoering

DEVENTit heeft zijn collectiebeheersysteem Atlantis aangepast zodat medewerkers niet alleen duurzame identifiers kunnen toevoegen maar de gegevens ook als linked open data kunnen publiceren. Bij het Literatuurmuseum is onlangs een project gestart om niet alleen duurzame identifiers en linked open data te gaan gebruiken, maar om ook een koppeling te leggen met het Termennetwerk. Daardoor worden de hierin opgenomen externe thesauri, zoals de Nederlandse Thesaurus van Auteursnamen en RKD Artist, via linked open data gekoppeld aan het collectiebeheersysteem. Dit vergroot de vindbaarheid en de koppelbaarheid van de collectie.

Verder kan het Nationaal Museum van Wereldculturen in The Museum System (TMS) van het bedrijf Gallery Systems en leverancier Cit inmiddels werken met duurzame identifiers en kan vanuit de software linked open data gepubliceerd worden. Ook andere gebruikers van TMS kunnen in de toekomst profiteren van deze linked open data-functionaliteit.

Ook De Ree heeft een begin gemaakt. Zo zijn bij het Waterlands Archief in het collectiebeheersysteem Mais Flexis duurzame identifiers gerealiseerd. De toevoeging van linked open data staat op stapel. En bij de Groninger Archieven wordt een koppeling met de WOII-thesaurus gerealiseerd.

Wat betreft Adlib/Axiell Collections van Axiell: als test is eerst een maatwerktraject voor duurzame identifiers afgerond bij het Centraal Museum. Ook loopt er een soortgelijk project bij Het Nieuwe Instituut. In de nieuwe versie van Axiell Collections komen duurzame identifiers en linked open data standaard beschikbaar.

En tot slot heeft Picturae een nieuwe versie van Memorix, gebaseerd op de linked data-principes, ontwikkeld. Deze wordt momenteel geïmplementeerd bij onder andere Stadsarchief Amsterdam en Het Nieuwe Instituut.