(Pre-)ingest tools testen, dat doe je met een Virtual Research Environment

11 juni 2021

Ben je bezig met (pre-)ingest van digitale objecten voor opname in het archief? En zoek je preserveringstools die dit werk automatisch kunnen doen? Met de nieuwe Virtual Research Environment kun je verschillende open source tools op dit gebied eenvoudig uitproberen.

Beeld: Bakhtiar Zein via 123rf

Doordat instellingen steeds meer archieven in digitale bulk binnenkrijgen, neemt de noodzaak om deze bestanden automatisch te controleren – de zogeheten (pre-)ingest – alleen maar toe. Zijn de bestanden geschikt voor opname in een archief? En zo niet, hoe maak je ze hiervoor geschikt? Het Netwerk Digitaal Erfgoed en de Open Preservation Foundation hebben samen een virtuele omgeving ontwikkeld waar erfgoedprofessionals open source tools op dit gebied kunnen uitproberen: de Virtual Research Environment (VRE).

In de huidige versie van de VRE zijn zes van de meest gebruikte open source (pre-)ingest tools opgenomen (zie kader). De onderzoeksomgeving is vooral bedoeld voor instellingen die deze tools nog niet in een productieomgeving gebruiken, maar eerst willen nagaan of ze binnen hun preserveringsworkflows passen. De omgeving is ook ideaal voor workshops, trainingen en iedereen die wil weten hoe deze preserveringstools werken.

Tools

Met de VRE installeer je lokaal op een computer een virtuele Linux-omgeving. Daarin zijn op dit moment zes tools geïnstalleerd, waarmee je verschillende (pre-)ingest-acties kunt uitvoeren:

met DROID kun je bestanden identificeren;
JHOVE valideert en karakteriseert te verwerken bestanden;
Apache Tika haalt metadata en tekst uit diverse bestandsformaten;
veraPDF valideert en karakteriseert PDF/A-bestanden;
met Handbrake converteer je videobestanden met oude codes naar makkelijk te ondersteunen codes;
MediaInfo geeft technische informatie over mediabestanden weer, zoals tag-informatie voor AV-bestanden.

Daarnaast zitten Inkscape en GNU Media Image ook al in deze omgeving. Met deze handige tools kun je beeldbestanden bewerken.

Technische kennis geen vereiste

Het installatieproces is zo ingericht dat je geen of weinig technische kennis nodig hebt om de VRE op je computer te zetten. Het is niet nodig om de tools stuk voor stuk te installeren en te configureren. Ook het gebruik van de tools vereist nauwelijks technische kennis: je kunt ze met een grafische interface (knoppen op het scherm) bedienen; het gebruik van programmeertaal is dus niet nodig. Bovendien helpt een handige user guide je op weg.

Laat weten wat je ervan vindt

Het Netwerk Digitaal Erfgoed en de Open Preservation Foundation hebben samen met het Nationaal Archief de VRE zo toegankelijk mogelijk gemaakt voor een brede groep gebruikers. Graag horen we van jullie wat er nog beter kan. Heb je suggesties voor tools die kunnen worden toegevoegd? Of kom je er toch niet uit met de installatie? Stuur een mail naar info@nationaalarchief.nl t.a.v. Remco van Veenendaal en met VRE in het onderwerp.