Maak jij erfgoedsites en apps? Gebruik dan de afspraken uit de Architectuurblauwdruk voor dienstplatformen

23 augustus 2023


B

Ben jij een maker van een erfgoedsite, app of andere toepassing? En gebruik je de groeiende schat aan linked data van erfgoedorganisaties? Pak dan de gloednieuwe architectuurblauwdruk van het NDE erbij. Hierin vind je heldere afspraken om erfgoed voor je gebruikers optimaal vindbaar te maken.


Afbeelding: deagreez via 123rf

Blauwdruk ♥ DERA

Het fundament van de architectuurblauwdruk bestaat uit de Nationale Strategie Digitaal Erfgoed en de Digitaal Erfgoed Referentie Architectuur (DERA). De DERA is een uitwerking van de Nationale Strategie en bevat afspraken om de samenwerking tussen alle partijen in het erfgoedveld te bevorderen. Zij heeft zich afgelopen jaren vooral gefocust op erfgoedorganisaties met collecties oftewel de bronhouders: hoe kunnen ze digitale erfgoedinformatie beschikbaar stellen? Met de blauwdruk komt er nu een document beschikbaar dat afspraken bevat voor dienstverleners: erfgoedorganisaties die erfgoedsites, apps of andere digitale toepassingen ontwikkelen.

Belang van linked data

De afgelopen jaren zijn erfgoedorganisaties binnen het NDE gestimuleerd om erfgoedinformatie te voorzien van relevante termen met behulp van het Termennetwerk. Ook worden ze aangemoedigd die informatie als linked data beschikbaar te stellen en deze aan te melden in het Datasetregister. Al deze inspanningen hebben geleid tot een groeiend aanbod van verbonden erfgoed. ‘Daarom is het een logisch moment om juist nu deze architectuurblauwdruk te publiceren,’ zegt Sjors de Valk, mede-auteur van de Architectuurblauwdruk voor dienstplatformen.

Niet technisch

De linked data is van onschatbare waarde voor iedereen die bezig is met het bedenken, maken en beheren van erfgoedwebsites, apps en andere toepassingen. In de blauwdruk worden dit ‘dienstplatformen’ genoemd. Deze publicatie voorziet in richtlijnen die van belang zijn bij het opzetten van zulke platformen. ‘Met andere woorden, het beschrijft de kenmerken en functies ervan. Dat klinkt misschien heel technisch, maar dat valt reuze mee.’

Empoweren

Zoals eerder vanuit het NDE erfgoedorganisaties zijn empowered om hun erfgoedinformatie als linked data te gaan aanbieden, zo is het nu de beurt aan deze organisaties om die informatie zo goed mogelijk toegankelijk te maken voor gebruikers. Daarom draait het in de blauwdruk vooral om rollen en verantwoordelijkheden: wat moet je als erfgoedorganisatie wel en juist niet doen. ‘Deze afspraken scheppen helderheid en bevorderen een efficiënte samenwerking binnen het netwerk.’

Een dialoog

Stel dat je een site maakt en constateert dat een erfgoedorganisatie zijn erfgoedinformatie nog beter kan beschrijven met termen, neem dan contact op met deze organisatie, zegt Sjors. ‘Het gaat erom een dialoog op gang te brengen en zo samen als netwerk de informatie nog beter vindbaar te maken.’

Gemeenschappelijke taal

Een ander doel van de blauwdruk is om een gemeenschappelijke taal te creëren. In de praktijk blijkt namelijk dat verschillende termen zonder heldere definities door elkaar worden gebruikt. Daarom wordt in de blauwdruk gesproken over dienstverleners, dienstplatformen en bronhouders: de organisaties met collecties die erfgoedinformatie beschikbaar stellen.

Feedback ophalen

De blauwdruk is een eerste aanzet. Het document is als versie 0.1 gepubliceerd, omdat bepaalde onderdelen nog scherper geformuleerd kunnen worden. Feedback ter verbetering van het document is welkom en krijgt een plek in de definitieve versie.

Vragenlijst

De blauwdruk eindigt met een vragenlijst, al is dat geen standaardonderdeel van een blauwdruk. De vragen zijn toegevoegd om het document praktischer te maken. Makers van erfgoedsites, apps en andere toepassingen kunnen hiermee evalueren waar ze staan ten opzichte van de blauwdruk. ‘Het is nadrukkelijk géén afvinklijst, maar een conversation starter voor dienstverleners en bronhouders,’ besluit Sjors.