Intuïtief zoeken op eenstukjenostalgie.amsterdam

In een nostalgische bui? Of wil je gewoon weten hoe een straat in Amsterdam er in een bepaald jaar uitzag? Bezoek dan eenstukjenostalgie.amsterdam. In twee stappen krijg je de gevraagde zoekresultaten gepresenteerd. Stap 1: vul een straatnaam in of plaats de rode stip op de gewenste plek op de plattegrond. En stap 2: kies een tijdsperiode.

Vervolgens zie je beelden van zowel de straat als de buurt. Het getoonde materiaal komt uit de collecties van erfgoedinstellingen zoals het Stadsarchief Amsterdam, het Amsterdam Museum, het IISG en de Openbare Bibliotheek Amsterdam (OBA).

De site is begonnen als een studieproject van Max de Vries en Suus ten Voorde. Ze hebben elkaar leren kennen tijdens de opleiding Communication and Multimedia Design aan de Hogeschool van Amsterdam (HvA). Suus studeerde in 2019 af en heeft nu haar eigen designbureau, Sólide Agency; Max zit in het laatste jaar van deze opleiding.

Meesterproef

Elk jaar werken de OBA en de HvA samen aan de zogeheten ‘Meesterproef’ voor studenten van Communication and Multimedia Design. Dit houdt in dat de OBA een opdracht formuleert op het snijvlak van ‘development en maatschappij’. In 2018 stonden linked open data en eenzaamheid onder ouderen centraal. Max en Suus kozen ervoor een website te maken waarop foto’s uit Amsterdamse archieven getoond worden.

Vanuit de OBA sloot Mark Vos aan als ‘inhoudelijk opdrachtgever’. De OBA is hier mede bij betrokken vanuit AdamNet, een project om Amsterdamse collecties beter te verbinden. Vanuit AdamLink, een werkgroep van AdamNet, schoof Ivo Zandhuis aan. ‘Ivo, projectleider bij het Netwerk Digitaal Erfgoed, was onze technische man. Hij wist alles van de dataset met het fotomateriaal en hoe we de beelden aan de straatnamen konden koppelen,’ aldus Max.

Met hun website richtten Max en Suus zich op eenzame ouderen. Op eenstukjenostalgie.amsterdam zou deze groep gebruikers helemaal kunnen opgaan in het verleden. Bovendien konden ze collages maken van de archiefbeelden, als was het een fotoboek.

‘Keep it simple’

Twee jaar later kijken Max en Suus weer met een frisse blik naar hun website. ‘We vonden de opzet ervan te ingewikkeld. Bovendien werd je als gebruiker gedwongen iets te doen met de gevonden foto’s,’ zegt Suus. Dus toen zij en Max midden in de coronacrisis tijd over hadden, hebben ze de site drastisch vereenvoudigd.

‘Dat was ook meteen de belangrijkste les die we hebben geleerd. Concentreer je op het hoofddoel van de site en schrap bijzaken, zoals een fotocollage maken,’ zegt Suus. ‘Keep it simple!’ Verder hebben ze de doelgroep verbreed naar ‘de snelle zoeker die meteen de zoekresultaten gepresenteerd wil krijgen’.

Aanpassingen

Qua functionaliteit is er weinig veranderd, zegt Max. ‘Ook al is de manier van zoeken hetzelfde gebleven, de presentatie van de zoekresultaten is aangepast, evenals de vormgeving.’ Op detailniveau: ‘Het systeem pakt nu de straat die midden in de cirkel ligt als eerste, terwijl het systeem eerst willekeurig de zoekresultaten presenteerde van de verschillende straten in de cirkel. Daardoor kreeg de gebruiker bij de oude versie van de site niet de foto’s van de gewenste straat als eerste te zien. Dat hebben we nu aangepast,’ aldus Suus.

Intuïtief zoeken

Op eenstukjenostalgie.amsterdam kan de gebruiker intuïtief zoeken, meent Suus. ‘Wil je bijvoorbeeld foto’s van de Ranonkelkade, dan krijg je ook beelden uit de nabije omgeving, de Pekbuurt, te zien.’ En dat is volgens Suus het grote verschil met zoeken in de beeldbank van het Stadsarchief Amsterdam.

‘Je krijg dan alleen materiaal voorgeschoteld waarin het woord Ranonkelkade zit. Terwijl we weten dat de gebruikers het juist waarderen als ze ook beelden uit de buurt krijgen te zien. Denk aan speciale plekken zoals een kerkje waar ze altijd naartoe gingen. Zo kun je gemakkelijk door stukje geschiedenis scrollen.’

Plannen

Met het vernieuwde eenstukjenostalgie.amsterdam zoeken de makers nu de publiciteit op. Suus: ‘De OBA noemt ons al op hun website, maar we zouden graag nog vermeld willen worden op sites en in magazines die over de geschiedenis van Amsterdam publiceren.’

De programmacode is op github voor iedereen beschikbaar gesteld. ‘Dus andere gemeenten kunnen ook een eenstukjenostalgie-site beginnen,’ zeggen Max en Suus in koor. ‘Dat zou geweldig zijn!’ En ondertussen denken ze alweer na over andere toepassingen. ‘De beeldbank van het Stadsarchief bevat vele toffe affiches; kunnen we daar niet iets mee?’