Allmaps maakt digitale kaarten zichtbaar

Jules Schoonman, digital curator bij TU Delft Library, en Bert Spaan, freelance software developer, hebben een droom: ze willen zoveel mogelijk digitale kaarten, waar ook ter wereld, toegankelijk maken en samenbrengen. Ze kennen elkaar van de tentoonstelling Vanaf het hoogste punt: landmeten in Mesdags tijd die Jules in 2019 voor Panorama Mesdag maakte op basis van de TU Delft Library-erfgoedcollectie. Voor de tentoonstelling brachten ze ook delen van deze collectie en die van de Universitaire Bibliotheken Leiden samen in een databestand en presenteerden dat in een animatie. Uit hun enthousiasme voor de mogelijkheden om digitale collecties met elkaar te verbinden is nog datzelfde jaar het project Allmaps voortgekomen.

Van crowdsourcingsoftware tot viewer

Inmiddels zijn ze drie jaar verder en ligt er onder de naam Allmaps open source software voor zowel het beschikbaar stellen van digitale kaarten als het georefereren ervan (geografische coördinaten als metadata aan een kaart toevoegen). Elk museum, archief of andere organisatie met enige programmeerkennis kan er één of meer losse onderdelen van gebruiken. ‘We hebben bijvoorbeeld crowdsourcingsoftware waarmee je het publiek kan vragen om aan kaarten geodata toe te voegen. Ook kun je als archivaris met onze software zelf die gegevens toevoegen zodat de kaarten op het web vindbaar worden. En wil je dat bezoekers een kaartencollectie op je website kunnen bekijken, dan is een viewer als applicatie beschikbaar,’ legt Bert uit. ‘En voor wie dat wil: kaarten zijn ook te bekijken via onze online viewer.’

IIIF als gemene deler

Allmaps werkt op basis van het International Image Interoperability Framework (IIIF, spreek uit: triple-eye-eff). ‘Heel simpel gezegd: het is een standaard voor het delen van beeldmateriaal. Het bijzondere eraan: je kunt binnen een applicatie beeldmateriaal op basis van deze standaard direct laden vanaf de bron, zonder zelf een kopie te hoeven maken,’ zegt Jules.

Met de software van Allmaps kun je kaarten vervolgens georefereren, waarna de gegevens worden opgeslagen in de vorm van een webannotatie. Als voorbeeld noemt Bert een oude kaart waarbij je kunt aangeven dat het ene punt in het huidige Delfzijl ligt, het tweede bij Den Helder, het derde bij Maastricht en het vierde en laatste punt bij Schiedam. ‘Op basis van deze geografische coördinaten kun je de gehele kaart transformeren en op een andere leggen, bijvoorbeeld om onderzoek te doen. We maken zo van een gedigitaliseerde kaart een digitale kaartlaag die beter vindbaar wordt op het web.’

Verbonden erfgoed van bibliotheken

Voor het project ‘Verbonden erfgoed van bibliotheken’ van Stichting Pica werken Jules en Bert aan een verbeterde viewer. ‘We concentreren ons in dit project op het presenteren van thematische kaartverzamelingen,’ zegt Jules. ‘Nu kun je nog maar één kaart tegelijk bekijken,’ voegt Bert eraan toe, ‘maar straks is de viewer geschikt voor hele collecties.

En daar kun je dan mooie dingen mee gaan doen. ‘Leg bijvoorbeeld een set oude kaarten van een bepaald gebied over elkaar en ontdek zo de verschillen.’ Zover is het nog niet, zegt Bert. ‘We zijn nu de fundamenten voor de vernieuwde viewer aan het leggen en vervolgens gaan we bouwen. In de lente van 2023 komt de viewer beschikbaar.’