Gebruik voor een website niet meerdere Gedragsprofielen Digitaal Erfgoed

Iedereen vertoont op een erfgoedsite op verschillende momenten verschillende soorten zoekgedrag. Dit inzicht heeft geleid tot acht Gedragsprofielen Digitaal Erfgoed, ontwikkeld vanuit het Netwerk Digitaal Erfgoed. Maar welk gedragsprofiel zet je in voor je website? Het online publiek van Herinneringscentrum Kamp Westerbork varieert van een onderzoeker die gericht de website bevraagt tot het algemene publiek dat gaat browsen en zich laat verrassen. Het webinar maakte weer eens duidelijk dat verschillende gedragsprofielen niet zijn te verenigen op één website. Noem het een aha-ervaring. Als ons online gebruikersonderzoek eind dit jaar is afgerond, moeten we gaan nadenken over verdere keuzes.

Structurering van data is bepalend voor de manier waarop je kunt zoeken

Bij Herinneringscentrum Kamp Westerbork houd ik me bezig met de database die medio 2022 online beschikbaar komt; het is een samenvoeging van de bestaande personendatabase en collectiedatabase in een nieuw systeem. Ik heb gemerkt dat collega’s geneigd zijn suggesties te doen voor steeds nieuwe gegevensvelden. Maar om als websitebezoeker straks goed te kunnen zoeken, moet er wel structuur in de database zitten. Bovendien: als je een bepaald gedragsprofiel wilt faciliteren, dienen de data daarop te zijn ingericht. Stel dat we kiezen voor het gedragsprofiel ‘Browsen & ontdekken’, dan moeten we goed kijken welke velden in de database voor deze gebruikers nodig zijn. Geen eenvoudige opdracht omdat deze groep gebruikers zich immers laat verrassen. Makkelijker is dit te bepalen voor het gebruikersprofiel ‘Gericht informatie verwerven’, want onderzoekers bijvoorbeeld hebben gerichte zoekvragen.

Prioritering van gedragsprofielen afhankelijk van je functie

Nog zo’n aha-ervaring: educatiemedewerkers bij musea richten zich op het vertellen van verhalen, en dus sluit het gebruikersprofiel ‘Intens beleven’ nauw bij hun werk aan. Het gedragsprofiel ‘Gericht informatie verwerven’ past goed bij de collega’s die zich met de collectieregistratie bezighouden. Als je je daarvan bewust bent, kun je beter tot een gezamenlijke keuze komen.

Bij tentoonstellingen nog weinig wisselwerking tussen fysiek en digitaal

Al wordt de combinatie fysiek en digitaal bij exposities in het algemeen nog beperkt ingezet, interessant is het wel. Wil je als tentoonstellingsbezoeker bijvoorbeeld meer weten over een persoon, dan kun je via een app of een andere digitale interface achtergrondinformatie krijgen. Het is een duidelijke boodschap voor tentoonstellingsmakers en museummedewerkers: het fysieke museum is niet het eindpunt. Ook een interessante ontwikkeling: verschillende musea leggen hun fysieke tentoonstellingen vast zodat ze na afloop op de website te bekijken zijn.

Afbeeldingen aanleveren voor Wikimedia levert wél extra (site)bezoekers op

Erfgoedcollega’s vrezen soms voor de gevolgen van het plaatsen van beeldmateriaal op Wikimedia, de database met afbeeldingen en andere bestanden die in de online encyclopedie Wikipedia gebruikt kunnen worden. Wanneer mensen afbeeldingen van kunstwerken online kunnen zien, zouden ze minder geneigd zijn het fysieke museum of de museumsite te bezoeken, zo is de gedachte. Het Nationaal Museum van Wereldculturen liet in een presentatie zien dat het juist extra sitebezoekers oplevert. Kortom, soms moet je uiteindelijk eens stoppen met praten en nadenken. Gewoon gaan doen, dan kan het nog wel eens tot verrassende resultaten leiden…