Aggregatielandschap: de nieuwe uitdaging

Inventarisatie

De afgelopen maanden heb ik een rondje gemaakt langs (vrijwel) alle organisaties die zich bezighouden met het koppelen van data (‘aggregatoren’) om deze data voor een zo breed mogelijk publiek beschikbaar te kunnen stellen en hiermee het digitaal erfgoed beter zichtbaar te maken voor de verschillende gebruikersgroepen.

Denk hierbij aan het Netwerk Oorlogsbronnen, maar ook aan Erfgoed Brabant en de sectorale knooppunten, zoals de KB en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, die voor hun sector de data koppelen en beschikbaar stellen. Het doel van deze inventarisatie was om inzicht te krijgen in de manier waarop de knooppunten op dit moment werken en welke verbeteringen hierin mogelijk zijn om tot een betere samenwerking en een effectiever resultaat te kunnen komen.

Stand van zaken

Het was een boeiende ervaring om te zien op wat voor manieren er gewerkt wordt en hoe creatief omgegaan wordt met soms beperkte middelen. Het enthousiasme in het erfgoedveld is groot, iedereen is gedreven om hun collecties zo goed mogelijk voor het voetlicht te brengen en bereikbaar te maken voor een breed publiek. Denk hierbij aan Zeeuwse Ankers, die met QR-codes op bankjes en op andere objecten informatie geven over waar je bent.

Ook is het enthousiasme van kleine instellingen, om gebruik te maken van regionaal aangeboden voorzieningen om hun collectie beter toegankelijk te maken, groot. Historisch Centrum Overijssel hoeft geen extra wervingsacties te doen om aan te sluiten op hun systeem voor het invoeren van collecties; instellingen melden zichzelf aan.

Verbeteringen

Er valt ook nog wel wat te verbeteren. Zo is de Nationale Strategie Digitaal Erfgoed nog niet bij iedereen bekend. Daarbij is de rol van de sectorale en provinciale knooppunten, en wat je als thematisch portaal of als instelling van hen kan verwachten om je te ontwikkelen in lijn met de Nationale Strategie, niet duidelijk ingevuld. Ook het publiceren van linked open data zowel bij de bron als bij het dataplatform, waarmee collecties eenvoudiger te verbinden zijn, staat nog in de kinderschoenen. Dit wordt mede veroorzaakt door het feit dat de collectiebeheersystemen nog aan het begin staan van het publiceren van linked open data. Binnen het domein Bruikbaar wordt daar nu met alle macht aan gewerkt.

In het rapport ‘Organiseren van het aggregatielandschap – Inventarisatie en aanbevelingen‘ kun je de hele inventarisatie met alle aanbevelingen lezen. De domeingroep Bruikbaar heeft in deze notitie een voorstel gedaan voor een vervolgaanpak om alvast met een aantal verbeterpunten aan de slag te gaan.”

Vervolg

We gaan een aantal vervolgstappen in gang zetten: Wat is nu eigenlijke de rol van een sectoraal en provinciaal knooppunt op het gebied van het samenbrengen van data? Wat kunnen instellingen en thematische portalen van hen verwachten en aan hen vragen? Niet alleen op het gebied van koppelen van data, maar ook op het gebied van het verbeteren van de eigen data van de instelling. Hiervoor gaat een werkgroep aan de slag om dit te formuleren.

Daarnaast starten we een aantal pilots waarin we vooral aandacht besteden aan de wijze waarop deze rolverdeling in de praktijk uitpakt. Een van de pilots wordt uitgevoerd met Erfgoed Brabant en Netwerk Oorlogsbronnen. Zij gaan samen verkennen hoe WOII-bronnen in en over Noord-Brabant beter digitaal toegankelijk gemaakt kunnen worden en hoe we daarin kunnen samenwerken op basis van de roadmap.

Met het enthousiasme van de erfgoedinstellingen ga ik er vanuit dat we door deze stappen te zetten nog meer resultaten kunnen bereiken in het beschikbaar stellen van collecties aan onze doelgroepen.