IIIF

Heb je gedigitaliseerde schilderijen, kaarten of andere afbeeldingen en wil je je publiek verleiden om met dit materiaal aan de slag te gaan? Het International Image Interoperability Framework (IIIF, uitgesproken als ‘triple-eye-eff’) helpt je hierbij. Zo maak je je collectie nog toegankelijker voor je gebruikers.

Wat is het

IIIF staat voor International Image Interoperability Framework. Het is een set open standaarden die het makkelijker maakt om gedigitaliseerde schilderijen, kaarten, aktes, middeleeuwse handschriften, foto’s en andere afbeeldingen, samen met de bijbehorende informatie, online toegankelijk te maken. IIIF is ontwikkeld door en voor de internationale erfgoedwereld. Het wordt ondersteund door een community van bibliotheken, archieven, musea, universiteiten, softwarebedrijven en ontwikkelaars die samen de standaarden schrijven, ontwikkelen, testen en promoten. De communitysite biedt veel achtergrondinformatie, gidsen en trainingen om je op weg te helpen met IIIF.

Wat zijn de voordelen?

Wil je je gedigitaliseerde beelden, audio- of videomateriaal beschikbaar stellen aan je publiek? IIIF maakt het mogelijk voor iedereen, van onderzoeker tot geïnteresseerde, om op een gestandaardiseerde manier toegang te krijgen tot het materiaal. Zo kunnen bijvoorbeeld virtuele collecties worden samengesteld met beeldmateriaal uit verschillende omgevingen. Een goed voorbeeld hiervan zijn de middeleeuwse handschriften uit collecties van verschillende organisaties die samen worden getoond op eCodicesNL.

IIIF maakt het je publiek makkelijk ermee aan de slag te gaan. Beelden laden snel, zelfs in hoge resolutie. Je kan inzoomen, beelden uit verschillende erfgoedcollecties naast elkaar zetten en vergelijken, terwijl de beeldkwaliteit behouden blijft. Daarnaast kan je beelden bewerken, bijsnijden en van aantekeningen voorzien. Omdat de beelden niet hoeven te worden gekopieerd en opnieuw opgeslagen, is IIIF ook ecologisch duurzaam.

Kortom, IIIF is een krachtige technologische standaard die samenwerking tussen instellingen rondom beeldcollecties mogelijk maakt. Erfgoedorganisaties kunnen met IIIF verhalen vertellen en hun collecties op een nieuwe manier presenteren. Er zijn allerlei viewers beschikbaar waarmee het publiek de beelden kan bekijken.

De techniek

IIIF bestaat uit zes API’s (application programming interfaces), waarvan de Image API en de Presentation API de belangrijkste zijn. Deze API’s bieden een gestandaardiseerde manier om bestanden te beschrijven en online te delen.

De focus ligt op het zogeheten manifest, een JSON-bestand dat beelden en metadata verzamelt. Dit manifest werkt als een plek waar je beelden en bijbehorende informatie over de beelden én de structuur (zoals bladzijden in een boek) plaatst. Meer weten? Bekijk het NDE-webinar Deel je beeld: Nu aan de slag met IIIF.

Vanuit je collectie-informatiesysteem aan de slag

Het gebruik van IIIF is een onderdeel van NDE-compatibel werken, wat betekent dat je erfgoed ontsluit en verbindt door linked (open) data te gebruiken. Dit houdt in: gebruikmaken van duurzame identifiers, linken naar URI’s van gestandaardiseerde termen via het Termennetwerk, erfgoedinformatie publiceren als linked (open) data, datasets vindbaar maken voor anderen via het Datasetregister en voor toegang tot beeldcollecties gebruikmaken van IIIF.

Steeds meer softwareleveranciers van collectie-informatiesystemen zorgen ervoor dat beelden via IIIF gedeeld kunnen worden (lees hier over alle technische eisen). De afbeeldingen en manifesten worden dan direct vanuit het collectie-informatiesysteem beschikbaar gesteld via de Image API en de Presentation API. En dat maakt het werken met IIIF eenvoudiger.

Deze organisaties passen IIIF toe

Verschillende erfgoedorganisaties gebruiken al IIIF. De Athenaeumbibliotheek deelt bijvoorbeeld middeleeuwse handschriften via eCodicesNL, een portaal voor middeleeuwse handschriften in Nederland. En de Universitaire Bibliotheken Leiden stellen collectiemateriaal beschikbaar via platforms zoals Biblissima en Europeana. Meer voorbeelden en redenen om met IIIF aan de slag te gaan krijg je in de terugblik op het NDE-event Deel je beeld: IIIF: wat kun je ermee.

Volg de IIIF-community

Er is een actieve IIIF-community die op iiif.io veel informatie deelt. Meld je aan voor de IIIF Slack en volg onder andere het Nederlandstalige kanaal #collegagroep-iiif, schrijf je in voor de nieuwsbrief of sluit aan bij de discussiemailinglist.