Terugblik Digitaal fit in het netwerk

Bier en het Koninklijk Huis onder de loep

De bijeenkomst opende met een filmpje-met-knipoog waarin Andrea van Pol, ‘inspecteur digitale conditie’, namens het netwerk op bezoek gaat bij twee privéverzamelaars om de digitale conditie van hun collectie te testen.

Kennismaken met de erfgoedcoaches

Kirsten Paulus was gespreksleider op de dag en vervolgde met een voorstelronde van de digitaal-erfgoed-coaches. De erfgoedcoach van de provincie Utrecht verwoordde het belang van regionale aanspreekpunten: ‘Onze uitdaging ligt vooral in het vertalen van grote ambities naar kleine organisaties. Deze hebben veel te bieden voor wat we het Geheugen van Nederland noemen’. De deelnemers werden opgeroepen om ’s middags vooral in gesprek te gaan met ‘hun’ digitaal-erfgoed-coach tijdens de speeddatesessies.

Digitaal fit-bingo

Sophie Taes, digital curator bij het Institute for Cultural Studies/CS Digital van KU Leuven trapte daarna af met een Zichtbaar-Bruikbaar-Houdbaarheidsbingo: 15 vragen om te peilen hoe het met de digitale fitheid van de aanwezigen en hun collecties was gesteld: waar staan we, waar zijn de meningen over verdeeld?

Een aantal uitkomsten:

• De meeste collecties staan online. Maar de aansluiting van de eigen collectie op andere portalen laat nog te wensen over. Het meeste is wel aangesloten op een (regionaal) portaal.
  40% van de aanwezigen heeft geen idee of de collectie goed vindbaar is via de zoekmachines
  Het merendeel maakt in de digitale collecties gebruik van gestandaardiseerde termen en terminologiebronnen.
• Linked Open Data: 55% van de mensen heeft al data open staan, 33% vindt het erg belangrijk om hiernaar te streven, maar is er nog niet aan toe.
• Hoe staat het met de 3 pijlers voor veiligheid van digitale data: opslag – backup – integriteit? 50% werkt met collecties die hier volledig aan voldoen, 40% dekt 2 van de 3 punten af, 10% heeft 1 of geen van de punten getackeld.
• En zijn de data terug te vinden, bijvoorbeeld na een calamiteit? 1/3 maakt nog geen gebruik van URI’s en Persistent Identifiers, 1/3 gebruikt wel URI’s, maar deze zijn gekoppeld aan de locaties van de objecten. 1/3 gebruikt volledige URI’s.

Dit geeft weliswaar een waardevolle impressie van de stand van zaken bij de hier vertegenwoordigde organisaties, maar de uitkomsten zijn daarmee nog niet te vertalen naar het erfgoedveld als geheel.

Inspiratie over netwerkbubbles

Martijn Duineveld, universitair hoofddocent Culturele geografie aan de WUR, reflecteerde vervolgens op nieuwe manieren van samenwerken en ‘netwerkbubbles’. In zijn ervaring is verandering in een organisatiestructuur en een nieuwe manier van werken in een netwerk mogelijk, maar moet je je bewust zijn van eerdere structuren en bestaande culturen. Mechanismen die in het verleden gegroeid zijn, zorgen voor een zekere rigiditeit in het heden. En de van nature naar binnen gerichte organisaties vinden de eigen cultuur vaak leidend. Als extra factor leidt digitalisering nog wel eens tot een verschuiving van kennis en macht in een organisatie, wat nog meer onrust oplevert.

Zijn advies: om als organisatie goed in een netwerk te functioneren, is het nodig om op de eigen organisatie te reflecteren in relatie tot andere organisaties. Kijk naar de geschiedenis van de deelnemers in het netwerk en creëer daarna een gezamenlijke visie.

Pitches

Na het plenaire gedeelte begonnen de deelnemers in groepen aan het digitaal-erfgoed-parcours. In 6 pitches gaven medewerkers van een aantal organisaties inspirerende pitches en voorbeelden van wat zij de afgelopen tijd met hun digitale collectie hebben gedaan.

Het RKD maakte van de gelegenheid gebruik om de nieuwe LOD-app Artists4All te lanceren. Cindy Zalm van het Museum van Wereldculturen liet de nieuwe thesaurus en collectie als Linked Open Data zien en vertelde welke stappen de vijf musea hiervoor gezamenlijk ondernomen hebben.

Krachttraining en speeddaten

Vervolgens konden deelnemers een ‘krachttraining’ doen bij de werkprogramma’s Digitaal Erfgoed Zichtbaar, Bruikbaar en Houdbaar, om weer helemaal op de hoogte te zijn van de laatste ontwikkelingen en resultaten. Ook zaten de coaches klaar voor kennismaking met erfgoedprofessionals uit hun regio.

Manifest ondertekenen en afsluiting

Meerdere mensen maakten van de gelegenheid gebruik om het manifest van het Netwerk Digitaal Erfgoed te ondertekenen. Met dit manifest onderschrijven instellingen de intentie om samen op te trekken om erfgoed beter bruikbaar, zichtbaar en houdbaar te maken. De afsluitende borrel was een ideale gelegenheid om dit in de praktijk te brengen. Het was een dag voor en door het netwerk. Met dank aan alle aanwezigen kijken we terug op een zeer geslaagde start van de Week van het Digitaal Erfgoed.

Foto’s: Sebastiaan ter Burg, CC BY 4.0. Alle foto’s zijn te bekijken via Flickr