Linked data-experts ontmoeten elkaar: ‘Iedereen zit wel met vragen’

Ha Shannon, jij hebt het initiatief voor deze expertmeeting genomen?

‘Ja, op congressen en andere bijeenkomsten kom ik steeds allerlei linked data-experts tegen: van developer, projectleider tot specialist op het gebied van SPARQL queries. Het leek me nuttig om die groep eens bij elkaar te brengen en ervaringen uit te wisselen.’

Dan spreek je van een grote groep?

‘Om het overzichtelijk te houden hebben mede-organisator Sjors de Valk en ik ons beperkt tot een dertigtal genodigden. Velen werken bij de grotere erfgoedorganisaties of doen als zzp’er linked data-projecten.’

Een dag vol jargon?

‘Haha, de vaktermen vlogen je om de oren! Maar sommige waren voor mij ook nieuw, hoor. Over SHACL had ik al eens iets gelezen, maar van SHACL shapes had ik nog niet eerder gehoord. Het is een methode om de inhoud van de data te beschrijven. Met zo’n SHACL-beschrijving kun je bijvoorbeeld de kwaliteit van de data eenvoudig testen.’

Wat viel je op tijdens deze dag?

‘Iedereen vertelde over zijn eigen linked data-projecten, maar vooral ook over de lastige vragen die hierbij om de hoek komen kijken. Gelukkig zaten er in het gezelschap collega’s met kennis op allerlei gebieden. Zo konden we elkaar steeds aanvullen.’

Bracht je zelf ook een vraag in?

‘Heel graag wil ik informatie uit verschillende domeinen, zoals archieven, bibliotheken, museale collecties, naar onze site brengen en doorzoekbaar maken. In de praktijk is dat lastig want de verschillende domeinen hebben allemaal een ander datamodel.’

Kwam er vanuit het publiek een oplossing voor dit probleem?

‘Bij een van de deelnemende musea bleek dat ze voor dit probleem een oplossing hadden ontwikkeld. Eenvoudig gezegd: Schema.org, een overkoepelend datamodel dat boven de datamodellen uit de verschillende domeinen staat. Ik wist niet dat dit kon. Dus in plaats van tijd te spenderen aan het zoeken naar een oplossing ga ik binnenkort op bezoek bij het betreffende museum om te kijken hoe ze dit hebben aangepakt.’

Zo’n oplossing zou ook voor andere organisaties interessant kunnen zijn?

‘Precies! Als deelnemers concludeerden we sowieso dat binnen het netwerk gedeelde voorzieningen, documentatie en best practices zouden kunnen worden ontwikkeld. Want als grote organisatie is zoiets misschien nog wel zelf te maken, maar als kleine organisatie is dat een heel ander verhaal.’

Waar denk je aan?

‘Uit de gesprekken werd duidelijk dat een zogenaamde “tussenlaag” tussen een collectiebeheersysteem en een website, portal of andere eindgebruikerstoepassing heel welkom is. Zo’n softwarepakket fungeert als schakel tussen beide en dient om alle data uit het collectiebeheersysteem te modelleren en vervolgens toegankelijk te maken voor de eindgebruikerstoepassing.’

Hoever is het erfgoedveld met linked data?

‘We zijn een aardig eind op weg, maar de linked data wordt nog niet echt benut in eindgebruikerstoepassingen. Denk bijvoorbeeld aan slimmere zoekmogelijkheden en aan een rijkere kwaliteit van de gevonden resultaten.’

Wat houdt het erfgoedveld nog tegen?

‘Bij een museum bijvoorbeeld bleek de linked data performance problemen op te leveren. Het museum in kwestie heeft honderdduizenden records van collectieobjecten, maar zet die maar eens om naar linked data en ga ze vervolgens bevragen! Dit vergt nu nog veel te veel rekenkracht. Een gebruiker zou letterlijk ettelijke minuten moeten wachten als hij een antwoord op zijn zoekvraag wil hebben.’

Komt er een vervolg op deze bijeenkomst?

‘Jazeker! In 2023 willen we vanuit het Netwerk Digitaal Erfgoed starten met een reeks linked data-bijeenkomsten. En dan kunnen ook andere collega’s die er niet bij konden zijn aansluiten. Want er viel zóveel te vertellen. Tijdens de lunch ging het gesprek enkel en alleen over linked data-onderwerpen. Ook de borrel gebruikten we daarvoor – en die liep daardoor enorm uit (lacht). Dat zegt veel over hoe nuttig deze dag was.’