Eppo van Nispen tot Sevenaer: Denk je mee met de Werkgroep Cultuur en Media van de Nederlandse AI Coalitie?
an artificial intelligence (AI) bijdragen aan cultuur, media en erfgoed? Ja, zegt de werkgroep Cultuur en Media van de Nederlandse AI Coalitie (NLAIC). In een gemeenschappelijke innovatieagenda voor de cultuur en media wil zij de kansen op een rij zetten. Kwartiermaker Eppo van Nispen tot Sevenaer roept het veld op om mee te denken. ‘Grote kennis van AI of een master informatica is echt niet nodig.’
Ver-van-mijn-bed-show?
‘Afgelopen zomer sloot een bont gezelschap uit de cultuursector aan bij de Nederlandse AI Coalitie (NLAIC),’ zegt Eppo van Nispen tot Sevenaer, kwartiermaker van de werkgroep en directeur van Beeld en Geluid. Lachend: ‘Dat was nieuw voor de NLAIC waar je normaliter alleen organisaties uit de gezondheidszorg, energie, defensie en andere economische en maatschappelijke sectoren aantreft.’ En dan serieus: ‘Heel goed dat we ons in de kijker zetten. Zo kunnen we cultuur, media en erfgoed in deze coalitie een plek geven.’
Deelnemers aan de NLAIC willen ontwikkelingen op het gebied van artificial intelligence (AI) versnellen en bestaande en nieuwe initiatieven met elkaar verbinden. Zo moet Nederland op Europees niveau een plek krijgen in de voorhoede van kennis en toepassing van AI.
Voor erfgoedinstellingen lijkt dit misschien een ver-van-mijn-bed-show, maar dat is zeker niet het geval, benadrukt Eppo. ‘Denk aan het doorzoekbaar maken van grote hoeveelheden erfgoeddata om maatschappelijke vraagstukken te onderzoeken. Daar kunnen we algoritmes bij inzetten. Nu gebeurt dat nog veel te weinig.’
‘Het doorzoekbaar maken van grote hoeveelheden erfgoeddata om maatschappelijke vraagstukken te onderzoeken? Daar kunnen we algoritmes bij inzetten!’
Kruisverbanden
Kansen om aan te sluiten bij andere werkgroepen binnen de NLAIC ziet Eppo ook. ‘We zijn als werkgroep de afgelopen maanden tot de conclusie gekomen dat er genoeg kruisverbanden zijn te bedenken. Vanuit de Werkgroep Veiligheid, Vrede en Recht is er bijvoorbeeld de vraag over gezichtsherkenning en spraaktechnologie in relatie tot AI. Bij Beeld en Geluid hebben we hier al veel ervaring mee opgedaan en kunnen we onze kennis inbrengen.’
‘Of neem de maatschappelijke discussie over wat AI met de mens doet. Wil je dit onderwerp vanuit de menskant bekijken, dan kan ook hier de Werkgroep Cultuur en Media een bijdrage aan leveren. Bijvoorbeeld door openbare bibliotheken erbij te betrekken: zij kunnen discussiebijeenkomsten organiseren en het maatschappelijke debat aanzwengelen.’
3 doelen van de Werkgroep Cultuur en Media
1. Zichtbaarheid en impact
De Werkgroep Cultuur en Media maakt AI-initiatieven in de cultuur- en mediasector zichtbaar binnen de NLAIC, bij beleidsmedewerkers en funders én in de samenleving. Zo wil zij kritische massa bereiken om impact te maken.
2. Incubator en facilitator
De Werkgroep Cultuur en Media werkt als incubator en facilitator voor AI-experimenten en AI-adoptie. Dat gebeurt bijvoorbeeld door het delen van ervaringen en door de samenwerking met academici.
3. Inzichten en middelen
De Werkgroep Cultuur en Media heeft als doel nieuwe kennis en nieuwe methoden creëren, alsook inzichten verkrijgen in verantwoord AI-gebruik, het maken van (open source) tools, et cetera.
Innovatie-agenda
De Werkgroep Cultuur en Media werkt nu aan een gemeenschappelijke innovatieagenda voor de sector. Uitgangspunten hierbij zijn de potentie van AI-toepassingen, uiteenlopende gebruikerswensen en ethische en auteursrechtelijke regelgeving. Vijf sub-werkgroepen gaan hierbij helpen. Een ervan is de sub-werkgroep Ethische en Juridische Randvoorwaarden, ‘een heel belangrijk onderwerp binnen AI’.
En vanuit de sub-werkgroep Businessmodellen en verdienvermogen is er aandacht voor de financiële kant van onderzoek naar en inzet van AI. Ook relevant, vindt Eppo, want ‘bij erfgoedprojecten wordt nogal eens de hand opgehouden en hoopt men dat-ie gevuld wordt. Bij AI-projecten kunnen (cultuur)instellingen en andere partners buiten de eigen sector binnen de NLAIC samen optrekken.’
5 sub-werkgroepen
De impact van AI binnen media, erfgoed en podiumkunsten neemt alleen maar toe. In alle werkprocessen, van inspiratie en productie tot distributie en receptie, gaan algoritmes een rol spelen. Daarom is de Werkgroep Cultuur en Media onderverdeeld in vijf thematische sub-werkgroepen:
1. Inspiratie & productie
2. Receptie & distributie
3. Meerstemmigheid
4. Ethische en juridische randvoorwaarden
5. Businessmodellen en verdienvermogen
Denk mee
Om stappen te maken met de innovatieagenda zoekt de Werkgroep Cultuur en Media collega’s voor de sub-werkgroepen. ‘Je hoeft geen grote AI-kennis te hebben, ook een master informatica is niet nodig,’ bezweert Eppo. ‘Binnen elke sub-werkgroep streven we naar een goede verdeling van mensen uit de cultuur- en mediasector, AI-onderzoekers en beleidsmakers.’ Ze komen regelmatig digitaal bij elkaar en werken samen aan use cases.
‘Als kwartiermaker van de Werkgroep Cultuur en Media heb ik allerlei fantastische AI-initiatieven langs zien komen in kunst, muziek en andere deelgebieden van ons erfgoed’
Leven veraangenamen
In zijn lezingen verwijst Eppo vaak naar Mr. Spock uit de sciencefictionserie Star Trek. ‘Hij maakte altijd een bepaald handgebaar als groet en gebruikte daarbij de woorden “Live long and prosper”. Voor mij staat die uitspraak symbool voor het gebruikmaken van digitale tools, waarvan AI er een is, om het leven te veraangenamen, om onze maatschappij mooier te maken. Als kwartiermaker van de Werkgroep Cultuur en Media heb ik allerlei fantastische initiatieven op het gebied van AI langs zien komen in kunst, muziek en andere deelgebieden van ons erfgoed. Er is zoveel mogelijk! Ik nodig collega’s van harte uit om zich bij onze werkgroep aan te sluiten en met ons mee te denken.’
Interesse?
Heb je belangstelling om deel te nemen aan de NLAIC Werkgroep Cultuur en Media? Stuur dan een mail naar cultuur@nlaic.com.
