Indicatoren digitaal erfgoed

Digitalisering biedt fantastische mogelijkheden om cultureel erfgoed meer zichtbaar, toegankelijk en bruikbaar te maken. Worden die mogelijkheden ook benut? Neemt het gebruik van digitaal erfgoed toe onder bijvoorbeeld scholieren, studenten, creatieve makers en onderzoekers? Onder de noemer Indicatoren wordt vanuit het Netwerk Digitaal erfgoed toegewerkt naar betrouwbare erfgoedbrede metingen van diverse aspecten van zichtbaarheid, toegankelijkheid en (her)bruikbaarheid.

Beeld: janjf93 via Pixabay

De afgelopen twintig jaar is flink geïnvesteerd in het digitaliseren en digitaal beschikbaar maken van cultureel erfgoed. In de praktijk bleek dat minder eenvoudig dan het eerst leek. Niet al het erfgoed laat zich even makkelijk omzetten. En beschikbaar maken is iets anders dan goed vindbaar en bruikbaar maken voor doelgroepen met sterk uiteenlopende wensen.

In de erfgoedsector en bij de subsidiegevers groeit ondertussen de behoefte aan een (beter) beeld van de mate waarin digitaal erfgoed wordt gebruikt en in welke vormen. Van het bekijken van een digitale versie van een kunstwerk of archiefstuk, het downloaden en hergebruiken van een afbeelding in een scriptie of boek, tot het plotten op een kaart of het analyseren van handgeschreven teksten. Hoe we met digitaal erfgoed omgaan is afhankelijk van het soort erfgoed, het type digitaal object dat ervan gemaakt wordt, en het gebruik dat uiteenlopende groepen ervan willen maken.

Programma Digitaal Erfgoed Zichtbaar

Het thema indicatoren past binnen het programma Digitaal Erfgoed Zichtbaar van het NDE. In dit programma werken erfgoedorganisaties samen om hun digitale dienstverlening beter af te stemmen op de wensen van een brede groep gebruikers.

Lees meer over dit programma

Indicatoren

Claudia de Graauw onderzocht in opdracht van het NDE wat mogelijke indicatoren zijn. Zij benoemde zes indicatoren voor de manier waarop verschillende doelgroepen met digitaal erfgoed omgaan: interesse, bereik, gebruik, gedrag, gebruikers (doelgroep en inclusiviteit) en tevredenheid/impact. De volgende stap is om voor elke indicator op zoek te gaan naar metingen en tellingen die er al zijn. Wat wordt er geregistreerd en hoe betrouwbaar zijn die tellingen? Zijn ze onderling vergelijkbaar of vergelijkbaar te maken? Wat ontbreekt nog, en hoe kunnen deze witte vlekken worden opgevuld?

Uiteindelijk is het doel om deze indicatoren voor het gebruik van digitaal erfgoed toe te voegen aan de Cultuurmonitor, de landelijke monitor die jaarlijks de staat van kunst en cultuur in Nederland weergeeft.