Reddingsactie voor cd’s en cassettes in Fries Poparchief
it recent onderzoek van het Netwerk Digitaal Erfgoed blijkt dat bij zo’n 40% van de erfgoedinstellingen het erfgoed op cd’s, dvd’s en floppy’s verloren dreigt te gaan. Een voorbeeld daarvan is het Fries Poparchief. Aly de Boer van Tresoar vertelt over de reddingsplannen.
Collectiemateriaal uit het Fries Poparchief
Posters van muziekfestivals als Wâldrock, Freeze en Mukpop, documentatiemateriaal, cd’s van Friese bands als Deinum en Pigmeat – het zijn een paar voorbeelden van materialen die je in het Fries Poparchief aantreft. Stichting Friesland Pop heeft de fraaie taak om dit te verzamelen. Daarnaast houdt zij zich bezig met bijvoorbeeld de ontwikkeling van jong talent en de pop-infrastructuur in Friesland.
Stukje Friese pophistorie
‘Friesland Pop zorgt voor het verzamelen van dit materiaal. Om de collectie voor de lange termijn te bewaren en raadpleegbaar te maken, heeft deze organisatie de hulp ingeroepen van Tresoar, de bewaarplaats van de geschiedenis van Friesland. Daarom is de collectie in 2011 beland in ons depot,’ zegt Aly de Boer. Ze werkt bij Tresoar als opdrachtregisseur duurzame toegankelijkheid.
‘Er zijn wel meer verzamelaars van de Friese popcultuur, maar het Fries Poparchief is uniek in zijn soort. De collectie betreft een stukje Friese pophistorie en -cultuur, met een accent op het laatste kwart van de twintigste eeuw. In de collectie bevinden zich bijzondere stukken, zoals cd-demo’s waarvan er slechts een paar gemaakt zijn.’
Veiligstellen
Met het veiligstellen van collectie-items als knipseldossiers en posters zit het wel het goed, maar de muziek op bijvoorbeeld cassettebandjes, cd’s en dvd’s heeft aandacht nodig. ‘Van dit materiaal op fysieke dragers weten we niet goed of alles nog leesbaar is,’ zegt Aly. ‘Bovendien betreft het zoveel materiaal, dat er binnen Tresoar een apart project van moet worden gemaakt. Alleen al het aantal magnetische dragers zoals cassettebandjes gaat richting de duizend. Helaas beschikken we niet over apparatuur om dit materiaal uit te lezen en te digitaliseren.’
Audiostraat
Tresoar wil op dit gebied graag samenwerken met een (erfgoed)organisatie in Friesland die zich op audio-archivering richt. Maar zo’n instantie is er vooralsnog niet. ‘Omrop Fryslân heeft wel de benodigde apparatuur, maar archivering behoort niet tot haar taak,’ zegt Aly.
Daarom hebben Tresoar, het Historisch Centrum Leeuwarden en het Fries Filmarchief de koppen bij elkaar gestoken. Samen hebben ze onlangs een aanvraag bij de provincie Friesland ingediend om een audiostraat voor materiaal op fysieke dragers te gaan opzetten. Aly: ‘Het Fries Filmarchief zal de rol van de audio-archivering op zich nemen. Nu is het afwachten of het voorstel gehonoreerd wordt. En anders moeten we een nieuw reddingsplan voor de fysieke dragers in het Fries Poparchief bedenken.’
Onderzoek
Onlangs verscheen het onderzoeksrapport: Bedreigd digitaal erfgoed op fysieke dragers, een onderzoek naar de landelijke omvang van de problematiek. Daaruit blijkt dat bijna 80% van de deelnemende erfgoedinstellingen beschikt over fysieke dragers met daarop digitale informatie die nog niet duurzaam toegankelijk is gemaakt binnen een digitaal archief. Bovendien heeft bijna 40% van de instellingen fysieke dragers die ze niet meer kunnen uitlezen. Dit heeft vooral te maken met het ontbreken van infrastructuur en beperkte financiële middelen en menskracht.
