Goodbye doelgroep, hello gedragsprofiel: Herinneringscentrum Kamp Westerbork vernieuwt zijn website (2)

6 maart 2024


O

Onlangs heeft Herinneringscentrum Kamp Westerbork de eerste versie van een nieuwe website gelanceerd, met als doel informatie over objecten, personen en onderwerpen gerelateerd aan Kamp Westerbork toegankelijk te maken. Bij de ontwikkeling werd nauwlettend gekeken naar de gedragsprofielen digitaal erfgoed, ontwikkeld binnen het NDE. Projectleider Wietske Donkersloot vertelt hoe een van de profielen heeft gezorgd voor een scherpe focus tijdens het hele ontwikkeltraject.


Beeld: Administratie en registratie in de grote zaal, kamp Westerbork, jaartal onbekend. Collectie Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Gedragsprofielen digitaal erfgoed

Iedereen vertoont op erfgoedsites op verschillende momenten verschillende soorten zoekgedrag. Dit inzicht heeft geleid tot acht gedragsprofielen digitaal erfgoed die functionele specificaties bieden voor zowel de content als de lay-out van een website:

  1. Gericht informatie verwerven
  2. Browsen & ontdekken
  3. Intens beleven
  4. Creëren met objecten
  5. Creëren met datasets
  6. Cocreëren in een community
  7. Leren
  8. Gamen

Het kan verkeren, zei dichter Bredero ooit. ‘Bij de start van de nieuwe website hebben we bewust gekozen voor het gedragsprofiel “Gericht informatie verwerven”,’ vertelt projectleider Wietske Donkersloot. ‘Het profiel past perfect bij de doelstellingen voor deze eerste versie van de nieuwe website van Herinneringscentrum Kamp Westerbork omdat het is gericht op online bezoekers die al enige kennis hebben over een bepaald onderwerp en via gerichte zoekacties meer willen weten. We stellen dus niet de doelgroep van de site centraal, maar het specifieke zoekgedrag van de bezoekers.’

‘Toch hebben we met een schuin oog ook gekeken naar het profiel “Browsen & ontdekken”, want stel nu dat er bezoekers op de website komen die geen gerichte vraag hebben? Deze groep wil je ook iets kunnen bieden.’

Ook een plattegrond

Hieruit ontstond het idee om een plattegrond van Kamp Westerbork in de verschillende periodes op de homepage te plaatsen, met links die de bezoeker naar informatie over tien uitgelichte locaties in het kamp leiden. ‘Onze ontwikkelaar IN10 had zelfs al mooie ideeën om die plattegrond in 3D te maken, dan hadden we zelfs een vleugje van het profiel “Intens beleven” in de site verwerkt,’ zegt Wietske lachend. ‘Maar daarvoor was de huidige tijd en het budget niet toereikend genoeg. Wel hebben we een klein beetje van het profiel “Browsen & ontdekken” erin verwerkt.’

‘Tijdens het hele ontwikkelingsproces kwamen er nog allerlei andere fantastische ideeën voor de website langs, maar telkens keerden we terug naar het profiel “Gericht informatie verwerven”. Omdat dat de basis is die we zo hard nodig hebben.’

Work in progress

Tijdens het gesprek met Wietske valt regelmatig de term ‘work in progress’, want de nieuwe site – en de daarvoor benodigde redactie en aanvulling van de data – is nog niet af. ‘Toch zou het jammer zijn om de informatie en gedigitaliseerde collectie die we al wel beschikbaar hebben, geïnteresseerden te onthouden. Bovendien kunnen we mensen die bellen of mailen voortaan doorverwijzen naar informatie die op de site te vinden is. Daarom hebben we besloten om de site toch al online te zetten.’

Hoewel de collectiesite momenteel een aparte URL heeft, is het uiteindelijke doel om deze samen te voegen met de bestaande site van Kamp Westerbork. ‘Het was een te grote stap om dit in één keer aan te pakken, mede omdat de huidige website een andere vormgeving heeft. Als tussenoplossing linken beide sites naar elkaar.’

Site elke avond ververst

Een van de redenen waarom nog niet alle collectieonderdelen op de site geplaatst kunnen worden, is dat het bewerken en verrijken van alle data meer tijd kost dan aanvankelijk gedacht. Wietske: ‘We zijn begonnen met de dossiers waarvan we weten dat we die kunnen delen met het publiek. Lastigere kwesties hebben we om pragmatische redenen uitgesteld. Denk aan materiaal waarvan de rechten onduidelijk zijn of waarover we nog AVG-vragen hebben. Hier gaat veel meer tijd in zitten voordat je iets online kunt laten zien. We wilden juist binnen dit eerste jaar al een substantieel deel van de collectie toegankelijk maken.’

‘Verder hebben we ons vooral gericht op het onderling verbinden van informatie. Bijvoorbeeld: deze brief hoort bij deze persoon, en deze persoon verbleef in deze barak. Deze koppelingen voegen we deels handmatig toe, omdat er inhoudelijke kennis voor nodig is. Andere relaties zijn (semi-)automatisch gelegd. Zo zorgen we voor allerlei links tussen de verschillende entiteiten in onze Atlantis-databases en de thesaurus in PoolParty, waardoor de bezoeker een eigen tocht kan bewandelen op de website.’

Het kan gebeuren dat mensen nu bellen of mailen met een vraag over bijvoorbeeld een persoon of een onderwerp dat nog niet online staat. ‘Maar het goede nieuws is dat we continu bezig zijn met het online plaatsen van informatie. Elke avond verversen we de website. Dus de gevraagde informatie kan op een bepaald moment toch online te vinden zijn.’

Gedragsprofiel zorgt voor focus

Terug naar de gedragsprofielen. ‘Door in de beginfase te kiezen voor het profiel “Gericht informatie verwerven”, voorkwamen we dat we te lang vasthielden aan het idee van onbeperkte keuzemogelijkheden. Het profiel hielp ons om gefocust te blijven en zorgde ervoor dat alle neuzen steeds dezelfde kant op stonden.’

Op de hoogte blijven?