Conferentie ‘Van gisteren, voor morgen’

Ontmoet andere collega’s en start rustig met een kopje thee of koffie en iets lekkers.

Eveline van Rijswijk, onder andere politiek historicus en theatermaker, is onze dagvoorzitter en geeft een introductie op de tweede dag van de conferentie.

The cloud has long been a metaphor for what bridges heaven and earth—the known and the unknown, beautiful one day, ominous the next. Today, it has taken on a new dimension, as we upload the evidence of human history into the digital cloud. On one hand, it promises endless possibility—a rainbow of knowledge at our fingertips. On the other, it threatens storms, as powerful ‘rainmakers’ shape what we know, how we learn, and who gets access.

What happens when the institutions that have traditionally safeguarded humanity’s memory—our libraries, archives, and museums—face threats to how they operate, both physically and in cyberspace? As scholars and stewards of cultural heritage, how do we protect the real from the hyperreal, the proof from the propaganda?

Dr. Kim Sajet, the Donna and Donald Baumgartner Director of the Milwaukee Art Museum and former director of the Smithsonian National Portrait Gallery in Washington, D.C., will share her recent experiences navigating the American culture wars and offer insights into how scholars might begin safeguarding the historical record for future generations.

Deelsessie samengesteld door Beeld & Geluid en NTR | Het verhaal van Nederland

‘Films, series en documentaires zijn mij te popiejopie. Ze laten weinig aan de illusie over en of het echt zo was… Er zit vaak ook een politieke agenda achter. Wat doe je er echt mee, behalve achterover zakken en kijken?’ (Bron: publieksonderzoek verkenning nationaal historisch museum)

Deelsessie samengesteld door Cultuurloket DigitALL

‘Geschiedenis vertellen aan de hand van een tijdlijn mag worden losgelaten. Thema’s die levendig worden gemaakt, daar ben ik in geïnteresseerd.’ (Bron: publieksonderzoek verkenning nationaal historisch museum)

Hoe zet je digitale technologie slim in om het contact met bezoekers te versterken? Tanja Zuijderwijk (Cultuurloket DigitALL) deelt de nieuwste ontwikkelingen en mogelijkheden en bespreekt met Marcel Baauw van Trinfinity een praktijkvoorbeeld. Hij vertelt over de app Artlib, ontwikkeld samen met Museum Jan Cunen, Museum Bommel van Dam, Kasteel Heeswijk en Museum Helmond. Tijdens deze interactieve sessie ontdek je samen hoe je met digitale toepassingen je publiek kunt bereiken.

Deelsessie samengesteld door KB nationale bibliotheek & Nationaal Archief

‘Er is zo veel uit de geschiedenis niet verteld; de grote gebeurtenissen omtrent slavernij en kolonialisme. Ik ben net door passagierslijsten gegaan om te kijken waar mijn voorouders aankwamen in Suriname. Ik ben daar persoonlijk zo bij betrokken. De laatste vernieuwing in geschiedenisboeken is in 2001 geweest en er is zoveel gebeurd sindsdien. Zijn mensen blind, of kunnen we nog heel veel geur en kleur inbrengen in de geschiedenis?’ (Bron: publieksonderzoek verkenning nationaal historisch museum)

Deelsessie samengesteld door Cultural AI Lab: Centrum voor Wiskunde & Informatica, KNAW HuC en Rijksmuseum

‘Verrast en geprikkeld worden door het combineren van herkenning (wat persoonlijk gezien wordt) en daartegenover ook vervreemding (verrast worden).’ (Bron: publieksonderzoek verkenning nationaal historisch museum)

Deelsessie samengesteld door Reinwardt Academie

In januari 2026 start de nieuwe leergang Digitaal Erfgoed van de Reinwardt Academie. Het programma combineert fundamentele kennis van digitaal erfgoed met praktische vaardigheden voor een snel veranderend werkveld.

De leergang helpt je de Nationale Strategie Digitaal Erfgoed concreet toe te passen in jouw dagelijkse werkpraktijk. Tijdens de sessie gaan we in gesprek over het conceptprogramma. Wil jij meedenken? Dit is dé kans om ervoor te zorgen dat het programma perfect aansluit bij wat jij en je collega’s in de praktijk nodig hebben.

In het doorlopende Open Podium Café maak je kennis met succesvolle voorbeelden om met geschiedenis een breed publiek te bereiken – van specifieke doelgroepen tot inspirerende samenwerkingen. Kom langs, stel vragen en ga in gesprek om samen nieuwe ideeën en kansen te ontdekken.

Hoe maak je geschiedenis op locatie speelbaar en beleefbaar? 

Hoe maak je geschiedenis op locatie speelbaar en beleefbaar? Met linked open data, jarenlang verzameld door vrijwilligers van de Gouda Tijdmachine, ontwikkelen Living Story, Tourio, Gouda Tijdmachine, Museum Gouda, Streekarchief Midden-Holland en Historische Vereniging Die Goude samen een innovatieve citygame. Deze presentatie laat zien hoe data en spel elkaar versterken.

Lotte Boekhout en Karen Sikkema – Living Story

Immersieve storytelling

Met VR en AR maakt Studio Immersief verhalen tastbaar: van het Indische oorlogsverleden in Op klompen door de dessa tot de geschiedenis van Schokland en de strijd tegen het water in Geen weg terug. Hun nieuwste avontuur: Sleepy Hollow. Oprichter Danny van Zuijlen neemt je mee in de wereld van digitale publieksbeleving en deelt kansen en trends in immersieve storytelling.

De Botermarkt in 1675 in VR

Loop samen door het Amsterdam van 350 jaar geleden en beleef in virtual reality De Botermarkt van 1675, het huidige Rembrandtplein. Ter ere van 750 jaar Amsterdam wordt deze historische plek en de markt die daar destijds plaatsvond opnieuw tot leven gebracht. Door de nieuwste VR-technologie zie, hoor en ervaar je de stad zoals ze ooit was. Niet alleen kijken, maar samen rondlopen, ontdekken en beleven. Deze tijdreis is een voorproefje van wat komen gaat: in 2026 opent ENTR in Amsterdam een museum voor culturele en educatieve VR-ervaringen.

Vincent Slangen en Alan Luring – ENTR

Een vegetarisch buffet en volop gelegenheid om collega’s te spreken.

Sophie Bloemen is politiek econoom en mede-oprichter en directeur van Commons Network.

Deelsessie samengesteld door Faro Nederland & Sprekende Geschiedenis

‘Vertellers zijn altijd de helden. Maar in retrospect kan de geschiedenis steeds uit verschillende hoeken worden ingevuld door iedereen. Juist dat is interessant.’ (Bron: publieksonderzoek verkenning nationaal historisch museum)

Wie bepaalt welke verhalen worden vastgelegd en gedeeld? Welke verhalen blijven ongehoord? En hoe komt dat? Kortom: Wie vertelt het verhaal van Nederland (niet)?

Met oral history kan het verhaal inclusiever en diverser worden. Deze sessie verkent welke stemmen in de Nederlandse geschiedschrijving vaak ontbreken en hoe deze onvertelde verhalen ruimte kunnen krijgen. Samen ontstaat een rijker én eerlijker erfgoedverhaal.

Myrthe Kroes – Knooppunt Oral History “Sprekende Geschiedenis”

Leonie Wingen – Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

Deelsessie samengesteld door OPEN

‘Op héél veel verschillende plekken kun je stukjes van cultureel erfgoed en geschiedenis vinden, maar het grote verhaal ontbreekt.’ (Bron: publieksonderzoek verkenning nationaal historisch museum)

Deelsessie samengesteld door DEN Kennisinstituut cultuur & digitale transformatie

‘Vroeger keek ik Bassie en Adriaan en zag ik historische plekken waar ik over leerde en ook naartoe wilde. Nu wordt naar EnzoKnol gekeken op YouTube. Jongeren krijgen minder verdieping mee en hebben een kortere aandachtsspanne dan hoe dat vroeger was. Daar moet wel rekening mee worden gehouden.’ (Bron: publieksonderzoek verkenning nationaal historisch museum)

Deelsessie door DANS, Europeana en PublicSpaces

‘Beter weten wat er überhaupt is, succes/bekendheid gaat nu vooral uit naar grote/bekende initiatieven.’ (Bron: publieksonderzoek verkenning nationaal historisch museum)

Deelsessie samengesteld door de Nationale Onderzoeksraad Erfgoed

Wat zijn de meest urgente thema’s waar erfgoedonderzoek in Nederland en het Caribisch deel van het Nederlands Koninkrijk zich de komende jaren op moet richten? In deze deelsessie maak je kennis met de Nationale Onderzoeksagenda voor Erfgoed, die antwoord geeft op deze vraag.

Erfgoedonderzoek moet in stroomversnelling komen. De wereld om ons heen transformeert in een razend tempo. Uitdagingen zoals klimaatverandering, de opmars van kunstmatige intelligentie, sociale verschuivingen en toenemende polarisatie zijn op allerlei manieren verweven met erfgoed en onze omgang daarmee. De transformaties stellen het erfgoedveld voor urgente vragen en dwingen tot nieuwe perspectieven en onderzoekslijnen.

Niet eerder werd een overkoepelende agenda opgesteld om de krachten te bundelen van de vele, verschillende actoren in het erfgoedonderzoek. De agenda is opgesteld door de Nationale Onderzoeksraad Erfgoed in nauwe samenspraak met het theoretische- en praktijkgerichte onderzoeksveld. Het biedt inspiratie, spoort aan om de kloven tussen instellingen, disciplines en kennisstromen in het onderzoeksveld te overbruggen en geeft richting voor het erfgoedonderzoek van morgen.

In het doorlopende Open Podium Café maak je kennis met succesvolle voorbeelden over het bereiken van een breed publiek met geschiedenis, van specifieke doelgroepen tot inspirerende samenwerkingen. Kom langs, stel vragen en ga in gesprek om samen nieuwe ideeën en kansen te ontdekken.

Wordt later bekendgemaakt

De  tweedaagse conferentie eindigt met een uitgesproken column van dagvoorzitter Eveline van Rijswijk.

Een drankje voordat het weekend begint.