Annette Gaalman: ‘Werk van digitaal-erfgoed-coaches raakt aan het Verdrag van Faro’

12 januari 2023

Annette Gaalman, digitaal-erfgoed-coach voor de provincie Brabant, ziet een opvallende overeenkomst tussen het Verdrag van Faro en de Nationale Strategie Digitaal Erfgoed. Ze houdt een pleidooi om nog meer op zoek te gaan naar organisaties die niet zo makkelijk hun erfgoed digitaal toegankelijk kunnen maken. UPDATE: Annette is niet meer werkzaam als digitaal-erfgoed-coach. Kijk hier voor haar opvolger.

Annette Gaalman

Dit is het Verdrag van Faro

Het Verdrag van Faro is in 2005 opgesteld door de Raad van Europa en trad in 2011 in werking. Het gaat in dit verdrag om de betekenis die mensen aan erfgoed geven. Erfgoed is van iedereen, en voor iedereen. En: ieders erfgoed telt! Erfgoed koesteren en doorgeven aan volgende generaties moet niet zijn voorbehouden aan professionals, zoals de laatste decennia steeds meer het geval was. Sámen met erfgoed bezig zijn, het van waarde maken voor nu, dat is van groot belang voor de samenleving en draagt bij aan sociale cohesie. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft een driejarige verkenning rondom het Verdrag van Faro afgerond met een Uitvoeringsagenda die in december 2022 is overhandigd aan Barbera Wolfensberger, directeur-generaal Cultuur en Media (OCW). Wanneer Nederland het verdrag ondertekent, wordt het samenwerken en deelnemen aan erfgoed een onlosmakelijk onderdeel van de erfgoedpraktijk.

‘De Nationale Strategie Digitaal Erfgoed richt zich op grote en kleine musea, archieven, historische verenigingen en andere organisaties die met erfgoed bezig zijn, dus nadrukkelijk ook de vrijwilligersorganisaties. Die insteek hebben we al bij de start van het Netwerk Digitaal Erfgoed benoemd. Het gaat dus niet alleen om het digitaal erfgoed van grote erfgoedorganisaties zoals het Nationaal Archief en de Koninklijke Bibliotheek maar van alle organisaties. Daarmee wordt het erfgoedperspectief breder en rijker, en waarderen we het werk van heel veel vrijwilligers in het veld.’

‘Dit uitgangspunt van de Nationale Strategie raakt heel erg aan het Verdrag van Faro, aangezien het verdrag als uitgangspunt heeft dat erfgoed een maatschappelijke en verbindende waarde heeft voor de samenleving en dat alle burgers daaraan kunnen bijdragen.’

‘Wanneer we als erfgoedorganisaties het Verdrag van Faro uitvoeren, gaan we nog meer op zoek naar al die mensen die als individu of groep met erfgoed bezig zijn, maar nog niet zo zichtbaar zijn in het erfgoedveld en in het brede erfgoedverhaal. Vanuit Erfgoed Brabant, waar ik werk, bieden we bijvoorbeeld Brabant Cloud aan. Met deze digitale infrastructuur kunnen ook kleinere organisaties hun erfgoed laagdrempelig digitaal beschikbaar stellen.’

‘Dat is ook precies wat we sinds 2019 als digitaal-erfgoed-coaches doen: vooral die mensen van organisaties bereiken die niet zo snel hun erfgoed digitaal toegankelijk kunnen maken. We helpen ze om hierin stappen te zetten.’

‘Kortom, mooi dat het Netwerk Digitaal Erfgoed vanuit die brede visie gestart is, en dat we er nu als digitaal-erfgoed-coaches een tandje bij kunnen zetten door ons nog meer de vraag te stellen welke kleine organisaties hun digitaal erfgoed beschikbaar kunnen maken maar die we nu nog niet zien en wiens stem we nog niet horen.’