Aan de slag met conservering van VR-kunstwerken? Lees deze leidraad van LIMA
LIMA, platform voor digitale kunst in Nederland, heeft een casestudy gedaan naar het VR-kunstwerk ‘100 Jaar Vrouwenkiesrecht’ van Justin Zijlstra. De resultaten omvatten onder meer een documentatie van het kunstwerk en de belangrijkste conserveringsproblemen. Ook handig is de bijbehorende checklist met aanbevelingen voor het conserveren van VR-kunstwerken. Organisaties die hiermee te maken hebben, kunnen met de lijst hun voordeel mee doen.
In 2019 vierde Nederland 100 jaar vrouwenkiesrecht. Ter gelegenheid van deze mijlpaal maakte kunstenaar Justin Zijlstra het VR-kunstwerk 100 Jaar Vrouwenkiesrecht. Hij werkte hiervoor samen met Atria Kennisinstituut voor Emancipatie en Vrouwengeschiedenis (opdrachtgever), Openbare Bibliotheek Amsterdam en Hogeschool van Amsterdam. Als je dit kunstwerk over tien of twintig jaar nog wilt beleven, dan moet het nu duurzaam worden bewaard. In opdracht van Atria (en gesubsidieerd door het Netwerk Digitaal Erfgoed) heeft LIMA hier onderzoek naar gedaan.
Leidraad
Voor de aanpak van dit project is gebruikgemaakt van de resultaten van het recente onderzoek van Tate’s Time-based Media Conservation Department, Preserving Virtual Reality Artworks: White Paper (McConchie and Ensom, 2021). Het diende als basis voor het praktische onderzoek van de casestudy.
Resultaten
De resultaten van deze casestudy omvatten een grondige documentatie van het kunstwerk ‘100 Jaar Vrouwenkiesrecht’. Hierin zijn de belangrijkste conserveringsproblemen vastgelegd, is een aantal conserveringsstrategieën onderzocht en zijn verschillende disc images van het werk gemaakt voor conserveringsdoeleinden.
Ook is een meer algemene checklist met aanbevelingen opgesteld die gebruikt kan worden als een conserveringsrichtlijn. Denk er bijvoorbeeld aan om de batterijen uit de headset te verwijderen wanneer die niet in gebruik is en zorg ervoor dat er geen automatische updates kunnen plaatsvinden door alle draadloze communicatie uit te schakelen. Ook een tip is om de kunstenaar te interviewen over het kunstwerk en de beoogde interactie én om een 360º-video van het kunstwerk te maken.
Conclusies
Dit project heeft gezorgd voor een diepgaand onderzoek naar het kunstwerk, de benodigde documentatie, de zorgen over duurzame toegankelijkheid van dit soort complexe objecten en de conserveringsmaatregelen die al kunnen worden genomen. Zodat ook toekomstige gebruikers het werk kunnen beleven. Het rapport sluit af met suggesties voor verder onderzoek naar VR-conservering.