Nieuwe Strategie Digitaal Erfgoed verbindt erfgoed in hele Koninkrijk

28 november 2024

Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en het Netwerk Digitaal Erfgoed lanceerden vandaag de Nationale Strategie Digitaal Erfgoed 2025-2028. De Nationale Strategie richt zich nadrukkelijker op erfgoed uit het hele Koninkrijk en op immaterieel erfgoed, oral history en verhalen.

Foto: Laura Hompus

Samen aan de slag

De strategie luidt een nieuwe periode van samenwerking binnen het Netwerk Digitaal Erfgoed in, vertelde Youssef Louakili tijdens een goed bezocht netwerkevenement in het TOBACCO Theater te Amsterdam. De directeur Media en Creatieve Industrie van het ministerie van OCW benadrukte de brede betrokkenheid: ‘Jullie: bibliothecarissen, archivarissen en museumwerkers, programmeurs en softwareleveranciers, trainers en digitaal-erfgoed-coaches, historici en computerwetenschappers, professionals en vrijwilligers. En wij: beleidsmakers. Want dit doen we samen.’

10-jarig jubileum

De strategie markeert ook het eerste decennium, lichtte Louakili toe. ‘We vieren een jubileum: de tiende verjaardag van wat een zeer succesvolle samenwerking is gebleken. Onze ambitie is enorm: het verbinden van erfgoedinformatie die wij en de generaties vóór ons in de loop van vele jaren hebben verzameld.’

Nieuwe accenten

De strategie en netwerkagenda bepalen de koers voor 2025-2028. De basis, het delen van erfgoedinformatie vanuit de bron, blijft centraal staan. Verder komt er nadrukkelijker aandacht voor erfgoed uit het hele Koninkrijk en voor niet-fysiek erfgoed, zoals immaterieel erfgoed, oral history en verhalen.

In lijn met de Uitvoeringsagenda Faro krijgen erfgoed van gemeenschappen en de maatschappelijke en verbindende waarde van erfgoed meer nadruk. De strategie zet ook in op betere vindbaarheid en bruikbaarheid van digitaal erfgoed, en op allerlei facetten van duurzaamheid: van het voorkomen van dubbel werk in het netwerk, efficiënte inzet van beschikbare middelen tot ecologisch verantwoord werken.

Actualisering strategie

Elke vier jaar houden het ministerie van OCW en het Netwerk Digitaal Erfgoed de Nationale Strategie en de netwerkagenda tegen het licht. Zijn de uitdagingen en doelen nog relevant? Voor deze actualisering is input verzameld in het erfgoedveld in Europees Nederland en het Caribisch deel van het Koninkrijk.

Lees de Nationale Strategie Digitaal Erfgoed

4 uitgangspunten van de Nationale Strategie 2025-2028

Inspelen op (her)gebruik

Iedereen moet erfgoed kunnen beleven, ongeacht iemands vragen, interesses of voorkennis. Verbonden erfgoed is hiervoor een randvoorwaarde. Het verbinden van digitaal erfgoed is geen doel op zich, maar een middel om (her)gebruik van erfgoed zo goed mogelijk te ondersteunen. Het zorgt voor een overzichtelijk aanbod van erfgoedinformatie, zodat de grenzen tussen collecties en de muren tussen organisaties de beleving niet in de weg staan. Bij de ontwikkeling van toepassingen zijn het gedrag van gebruikers en de kenmerken van doelgroepen leidend.
Decentraal aanpakken wat kan, centraal wat moet

Duurzaam verbonden erfgoed vraagt om een decentrale aanpak. Erfgoed en informatie, kennis en expertise zijn verspreid over het netwerk. Het doel is niet om die op één plek samen te brengen, maar om ervoor te zorgen dat ze gekoppeld kunnen worden (informatie) of naar behoefte uitgewisseld (kennis en expertise). Erfgoedbetrokkenen doen dit zoveel mogelijk zelf, direct vanuit de bron. Ze volgen hierbij de in het netwerk gemaakte afspraken en gebruiken gedeelde voorzieningen. Zo kunnen ze in hun eigen tempo, en met behoud van regie, bijdragen aan verbonden erfgoed.
Ieder speelt zijn rol

Het verbinden van digitaal erfgoed is een gedeelde opgave. Erfgoedbetrokkenen dragen hieraan bij vanuit hun eigen rol. Om verbonden erfgoed te realiseren, werken ze samen in netwerkverband. De deelnemers delen kennis en ervaringen en ontwikkelen gezamenlijke voorzieningen. Zo bereiken ze veel meer dan ieder afzonderlijk. Digitaal erfgoed verbinden kúnnen ze ook niet alleen – ze zijn afhankelijk van elkaars inzet.
Afspraken zijn leidend

Deelnemers in het netwerk maken afspraken over het online beschikbaar stellen van erfgoedinformatie. Ze volgen daarbij waar mogelijk internationale (web)standaarden. Deze afspraken, vastgelegd in de Digitaal Erfgoed Referentie Architectuur (DERA), zijn niet statisch, maar worden voortdurend bijgewerkt. Bij het herzien van de afspraken speelt het Netwerk Digitaal Erfgoed in op nieuwe technologische ontwikkelingen en veranderingen in de werkpraktijk.