Derde plaats voor het Termennetwerk bij de Gouden API Awards

6 december 2023

Op 23 november pakte het Netwerk Digitaal Erfgoed met het Termennetwerk de derde plek in de Gouden API Award-competitie. In deze competitie draait het om de kwaliteit en bruikbaarheid van API’s die door de Nederlandse overheid zijn ontwikkeld. API staat voor Application Programming Interfaces, een gestandaardiseerde verbinding waarmee softwaresystemen met elkaar kunnen praten.

Strenge eisen

Om deel te kunnen nemen aan de Gouden API Award-competitie, moet een API voldoen aan een reeks strenge technische eisen van de Nederlandse overheid. Bovendien wordt de API beoordeeld op zaken als toegankelijkheid, vindbaarheid en meerwaarde voor de gebruikers. Bijzonder is dat de organisatie de selectiecriteria heeft aangepast omdat de toegepaste techniek van het Termennetwerk (GraphQL) nog niet in de voorwaarden voorkwam.

Dat de Termennetwerk API door deze strenge selectie is gekomen en de top-3 heeft behaald, betekent veel voor het NDE-infrastructuurteam. Ze hebben jarenlang aan deze innovatieve software gewerkt en deze prijs is een mooie erkenning voor hun inzet.

Lange ontwikkelingsgeschiedenis

Het is essentieel om termen uit verschillende bronnen, zoals thesauri en lijsten van plaatsen of personen, op te nemen in de beschrijving van erfgoedinformatie. Dit helpt om de verbinding tussen de verschillende erfgoedbronnen beter zichtbaar te kunnen maken. Al tijdens het Catchplus-project (2009-2012) werd voor dit doel de OpenSKOS-software ontwikkeld. Omdat deze oplossing centraal was en de oorspronkelijke terminologiebronnen kopieerde, besloot het NDE om een alternatieve, gedecentraliseerde aanpak te ontwikkelen die beter schaalbaar zou zijn en beter past bij de uitgangspunten van de Nationale Strategie Digitaal Erfgoed.

Ei van Columbus

Het eerste proof-of-concept voor de nieuwe software zag het levenslicht tijdens een Techdag van CLARIAH op 30 november 2018. Het idee om terminologiebronnen rechtstreeks te bevragen bleek het spreekwoordelijke ei van Columbus, en zo succesvol dat er volledig op werd ingezet. Met de Comunica-software, ontwikkeld door de Universiteit van Gent, werd het Termennetwerk doorontwikkeld tot een schaalbare en eenvoudig te beheren dienst voor het hele erfgoedveld.

Vervolgstappen

Sinds januari 2023 beheert de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) het Termennetwerk als permanente dienst. De Termennetwerk API is inmiddels geïmplementeerd in de belangrijkste collectie-informatiesystemen in Nederland en geeft toegang tot meer dan dertig verschillende terminologiebronnen. Het NDE-team werkt samen met de RCE aan de verdere ontwikkeling van de functionaliteit en een goede aansluiting op de wensen van de gebruikers.

Internationale belangstelling

Inmiddels is er ook internationale belangstelling voor de Termennetwerk-oplossing. Zo wordt het Termennetwerk door meemoo genoemd in de aanbesteding voor de Vlaamse Erfgoedbank die in 2023 werd uitgeschreven. In Zweden onderzoekt de Swedish Heritage Board de mogelijkheden om de Termennetwerksoftware in te zetten voor hun landelijke netwerk. En in september verzorgde het NDE een workshop voor een twintigtal internationale deelnemers tijdens de Semantic Web in Libraries-conferentie in Berlijn.