Nationale Strategie Digitaal Erfgoed

Waarom een Nationale Strategie?

Digitale collecties staan nu verspreid over veel websites en platforms. Dat maakt zoeken soms lastig. De Nationale Strategie helpt om die versnippering kleiner te maken. Niet door alles op één plek te zetten, maar door met elkaar dezelfde basisafspraken te gebruiken.

Dat zijn afspraken, standaarden en voorzieningen waarmee erfgoedorganisaties hun data vanaf de bron kunnen delen. Dus vanaf hun eigen collectie-informatiesysteem. Zo wordt het mogelijk om informatie uit verschillende collecties samen te brengen voor gebruikers. Die staan centraal in de Nationale Strategie.

Wie doen er mee?

Het netwerk bestaat uit veel soorten organisaties: musea, archieven, bibliotheken, historische verenigingen, erfgoedgemeenschappen en kennisinstellingen. Ook leveranciers, brancheorganisaties en adviesbureaus sluiten aan. Het ministerie van OCW ontwikkelde de Nationale Strategie samen met hen.

Wat houdt de Nationale Strategie in?

De Nationale Strategie bestaat uit een set afspraken, standaarden en voorzieningen die we als erfgoedsector allemaal gebruiken. Het is een gezamenlijke methode om digitaal erfgoed écht beschikbaar te maken voor gebruikers. Over grenzen van organisaties heen.

Het document Nationale Strategie Digitaal Erfgoed 2025-2028 vormt de leidraad voor alle activiteiten in het netwerk. Hierin vind je de koers die we gezamenlijk varen. Het tweede centrale document is de DERA.

Wat is de DERA?

DERA staat voor Digitaal Erfgoed Referentie Architectuur. Het brengt de Nationale Strategie in de praktijk. De strategie beschrijft wat we willen: digitaal erfgoed vindbaar en bruikbaar maken voor iedereen. De DERA beschrijft hoe: door afspraken te maken over doelen, principes, rollen en samenwerking.

Door je systemen en diensten binnen deze afspraken te ontwikkelen, sluit alles op elkaar aan. Denk aan je collectiesysteem, website of technische koppelingen. Het is geen blauwdruk voor je eigen ICT, maar helpt je bepalen welke rol je kunt spelen en wat daarvoor nodig is. De DERA werkt met linked open data: een manier om informatie over collecties te koppelen aan andere bronnen. Gebruikers kunnen dan zoeken over grenzen van instellingen en sectoren heen.

De erfgoedwereld staat hier niet alleen in. De overheid heeft vergelijkbare afspraken in NORA, het onderwijs in ROSA. Ook daar helpen deze architecturen organisaties om samen te werken.

Het ministerie van OCW beheert de DERA. De Architectuurraad zorgt voor de doorontwikkeling. Alle activiteiten in het Netwerk Digitaal Erfgoed bouwen hierop voort: collegagroepen, datawerkplaatsen, voorzieningen als het Termennetwerk en het Datasetregister, en handleidingen zoals de Wegwijzer digitaal erfgoed.

‘Dataruimte’ voor cultureel erfgoed

De afspraken, standaarden en voorzieningen die we gezamenlijk gebruiken vormen de bouwstenen voor wat we de ‘dataruimte’ voor cultureel erfgoed noemen. In heel Europa wordt gewerkt aan dataruimten: omgevingen waarin gegevens uit verschillende sectoren uitwisselbaar zijn, zonder dat alles hoeft te worden gekopieerd en op één plek te worden gezet. Voor cultuur is dat de European data space for cultural heritage, waar we met alle spelers in het Netwerk Digitaal Erfgoed aan bijdragen.