DIG IT UP-directeur Simone da Silva: ‘We willen het nu vastleggen’

Doelgroep programmeert

‘Laatst hadden we de tentoonstelling Breakin’ Rotterdam, gewijd aan veertig jaar breakdance in de havenstad. Iedereen die eraan heeft meegewerkt komt uit de breakscene, van vormgever en curatoren tot schrijvers. Zelfs de bandleden die bij een live evenement van deze expositie speelden, kwamen op het laatst achter hun instrumenten vandaan en presenteerden wat moves op de vloer.’

Aan het woord is Simone da Silva. Vier jaar geleden begon ze als filmmaker bij het erfgoedplatform DIG IT UP, sinds februari 2020 werkt ze er als directeur. ‘Onze stelling is dat je niet voor een doelgroep kunt programmeren. Laat dat nou maar over aan de doelgroep zelf.’ Lachend: ‘Op die manier heb je in een keer de relevante sprekers en makers én de juiste tone of voice.’

Uiteenlopende onderwerpen

DIG IT UP is niet zomaar een erfgoedplatform. Sinds tien jaar maakt de stadscultuur galerie & erfgoedlab tentoonstellingen die de Rotterdamse geschiedenis als onderwerp hebben. ‘Om precies te zijn vanaf wederopbouw,’ zegt Simone.

‘De onderwerpen lopen uiteen van de Rotterdamse gay geschiedenis tot cultdiscotheek BlueTiek-in. Of neem de bekende rode trapauto die bij de ingang van Diergaarde Blijdorp stond en waar menig jonge bezoeker glunderend van trots is vastgelegd door straatfotograaf Randolfi.’

Rotterdamse Zoldervondsten

Het materiaal komt binnen via ‘Rotterdamse Zoldervondsten’. ‘We nodigen stadsbewoners uit de doelgroep van een tentoonstellingsthema uit om hun foto’s, negatieven, dia’s, filmpjes, objecten en herinneringen met ons te delen. Zo hebben mensen letterlijk foto’s van familieleden in die trapauto bij Diergaarde Blijdorp uit hun lijstjes gehaald. Daarnaast proberen we er, zoals gezegd, voor te zorgen dat projectleiders, curatoren en andere betrokkenen bij een tentoonstelling zoveel mogelijk een directe relatie met het onderwerp hebben.’

Fotograferen en publiceren

Het tentoongestelde materiaal komt van particulieren en vindt nauwelijks zijn weg naar ‘officiële’ archieven en musea. ‘Wij  digitaliseren, beschrijven en publiceren dit materiaal en vervolgens krijgt het een plek in onze database. We vragen mensen met negatieven en materiaal op papier of ze dit aan het Stadsarchief Rotterdam willen overdragen, objecten kunnen naar Museum Rotterdam. Maar niet iedereen wil zijn dierbare schatten kwijt,’ zegt Simone. ‘Het is een keuze die we respecteren.’

Open database

Iedereen die iets inbrengt voor een tentoonstelling, wordt gevraagd dit met weinig of liefst geen auteursrechten ter beschikking te stellen. ‘Zo ontstaat een zo open mogelijke database. Iedereen kan zelf zaken en materiaal op het gebied van metadatering toevoegen in onze database met zo’n tienduizend foto’s. Ook anekdotes en verhalen zijn welkom.’

NDE-manifest

In 2019 zette DIG IT UP zijn handtekening onder het manifest van het Netwerk Digitaal Erfgoed (NDE). Simone: ‘Het was een verademing om te zien dat er vanuit het NDE wordt nagedacht over oplossingen op het gebied van digitale duurzaamheid, over manieren om je materiaal aan het publiek te presenteren. Daar schaarden we ons meteen achter!’

Ondertussen zijn Simone en haar team van vrijwilligers bezig om de Nationale Strategie Digitaal Erfgoed zo goed mogelijk te volgen. Ook linked open data heeft hun aandacht. ‘Ons collectiebeheersysteem kan hier inmiddels mee omgaan, dus we zijn op weg. Verder willen we een eigen Rotterdam-termenlijst uitbrengen.’

Diversiteit

Wat Simone lastig vindt is ‘dat iedereen de mond vol heeft van diversiteit en inclusiviteit’. Maar ze ziet nauwelijks fondsen voor het digitaliseren en archiveren van materiaal, om die diversiteit vorm te geven. ‘Dit is wel een knelpunt.’ Eigenlijk heeft elke stad een eigen DIG IT UP nodig, besluit ze. ‘De afstand tussen particulieren en de officiële instanties is te groot om zomaar materiaal in te brengen. En dat is jammer. We zouden als erfgoedinstellingen veel meer het nu, het recente verleden moeten vastleggen.’