Datawerkplaats Brabant: ‘Een datascan biedt inzicht in je collectiedata’
De datawerkplaats Brabant vanuit Erfgoed Brabant draait inmiddels ruim een jaar. Digitaal-erfgoed-coach Fleur van Opstal-van der Maden en datacleaner Iris Dracht kijken terug op twee succesnummers die erfgoedinstellingen helpen hun digitale collecties te verbeteren: datascans en inklopdagen.
Fleur van Opstal-van der Maden en Iris Dracht
Datawerkplaatsen
Vanuit het Netwerk Digitaal Erfgoed helpen we je om vanuit de Nationale Strategie Digitaal Erfgoed je erfgoedinformatie naar een hoger niveau te tillen. In Zuid-Holland, Limburg, Friesland, Gelderland, Overijssel, Brabant, Utrecht en Zeeland zijn datawerkplaatsen gestart als dienstverlening vanuit de provinciale erfgoedhuizen. Lees verder.
Datascans
Alle erfgoedinstellingen in Brabant kunnen bij de datawerkplaats Brabant een datascan aanvragen, vertelt Fleur van Opstal-van der Maden. ‘De instelling dient een verzoek in via Google Forms en stuurt vervolgens een export van de collectiedata. Wij voeren een analyse uit en kijken naar de mogelijkheden om de data te optimaliseren. Dat kan variëren van het corrigeren van tikfouten tot het verrijken van de data door aansluiting bij externe termenlijsten zoals de Cultuurhistorische Thesaurus.’
‘Bovendien kun je ons specifieke vragen voorleggen,’ vult Iris Dracht aan. ‘Bijvoorbeeld over het uniformeren van collectienamen. Gezien het succes van de datascans gaan we hier ook in 2025 mee door.’
Verrassende uitkomsten
Wat valt op bij de datascans? Fleur: ‘Instellingen verwachten vaak dat hun collectiedata al heel goed op orde is, maar tijdens de scans blijkt bijvoorbeeld dat bepaalde velden in het collectie-informatiesysteem niet zijn ingevuld. ‘Of neem persoonsnamen,’ zegt Iris. ‘De ene medewerker schrijft “Van der”, de ander gebruikt “v.d.”. Zonder eenduidige afspraken leidt dit tot inconsistenties.’
‘Dit is meestal het gevolg van wisselende medewerkers die door de jaren heen aan de data hebben gewerkt,’ zegt Fleur. Ze benadrukt dat de datascans inzicht én energie geven. ‘Instellingen zien in dat de scan kansen biedt: we zetten samen de schouders eronder om onze data te verbeteren.’
Inklopdagen
Nog een succesnummer: de ‘inklopdagen’ voor deelnemers van de Brabant Cloud, waar ze hun collectie kunnen registreren en presenteren. ‘In 2024 vonden er twee plaats,’ licht Iris toe. ‘Eén bijeenkomst ging over hoe je in bulk, in Memorix Maior, velden zoals onderwerpen kunt opschonen. De tweede was een vervolgstap: nadat je eigen onderwerpen zijn opgeschoond, kijken we welke data je kunt koppelen met de AAT.’
‘Dit jaar organiseren we maar liefst vier inklopdagen,’ zegt Fleur. ‘We gaan een van deze dagen specifiek wijden aan de termenlijst Brabantse gebouwen van Erfgoed Brabant in het Termennetwerk. We richten ons daarbij op kloosters en kapellen, zodat onze deelnemers hun data hiermee kunnen verrijken.’
Passie bij de erfgoedinstellingen
Iris en Fleur hebben beiden geschiedenis gestudeerd en zijn bewust het erfgoedveld ingestapt. ‘Met digitale skills zorg je er uiteindelijk voor dat de inhoud beter toegankelijk en beschreven wordt. Dat vind ik ontzettend leuk,’ zegt Iris. ‘En de passie van de werknemers en vrijwilligers bij de instellingen is zo groot.’
Fleur sluit zich daarbij aan. ‘Onze directeur Patrick Timmermans zegt altijd dat erfgoed mensenwerk is. Hoe mooi is het dan dat we vanuit de datawerkplaats mensen kunnen ondersteunen? Instellingen hebben er meer baat bij te leren hoe ze hun data zelf kunnen verbeteren, in plaats van kant-en-klare, opgeschoonde gegevens te krijgen. Daarom staat er in 2025 een workshop OpenRefine op het programma, waarbij deelnemers hun data leren analyseren.’
Ze haalt tot slot een Chinees spreekwoord aan: ‘Geef een man een vis, dan heeft hij die dag te eten. Oftewel: je kunt iemand beter leren vissen, dan heeft hij zijn leven lang vis te eten. Dat geldt ook voor het bewerken van data.’
Op de hoogte blijven?
Gerelateerd nieuws
